عوارض متادون همواره شامل آسیبهای کوتاه مدت و بلند مدتی است که با مصرف این مخدر در فرد ظاهر میشود. متادون یک دارو است که اغلب برای آسان‌تر شدن ترک مواد مخدر افیونی مانند هروئین یا تریاک، از سوی متخصصان ترک اعتیاد تجویز میشود.
متادون در دوره ترک مواد مخدر باعث میشود فرد کمتر احساس خماری و درد داشته باشد و میل به مصرف مجدد مواد مخدر در او سرکوب شود. اما مصرف متادون به صورت بی رویه و بدون نظارت پزشک سبب میشود تا فرد نسبت به آن اعتیاد و وابستگی پیدا کند. در این مقاله با ما همراه باشید تا پیرامون عوارض متادون و نحوه ایجاد وابستگی به آن اطلاعات کافی بدست آورید و با روش‌های ترک متادون و نحوه مقابله با عوارض مصرف متادون آشنا شوید.
عوارض جانبی کوتاه‌مدت مصرف متادون
عوارض مصرف متادون در کوتاه‌مدت به این دلیل ایجاد میشود که این دارو به صورت مستقیم بر روی سیستم عصبی و بدن تاثیر می‌گذارد. عوارض جانبی کوتاه‌مدت مصرف متادون پس از گذشت چندین بار از مصرف آن و زمانی که بدن به این ماده محرک عادت کند، کاهش می‌یابد. کاهش یافتن عوارض شربت متادون به دلیل انطباق یافتن بدن با تاثیرات متادون است و در این زمان وابستگی و اعتیاد به این دارو در فرد ایجاد شده‌است. در ادامه با عوارض جانبی کوتاه‌مدت مصرف متادون آشنا خواهید شد:
- خواب‌آلودگی و کاهش هوشیاری:
با شروع مصرف متادون، تأثیرگذاری بر روی سیستم عصبی مرکزی آغاز میشود و این امر سبب ایجاد خواب‌آلودگی، احساس خستگی و کاهش هوشیاری در فرد خواهد شد. این عوارض زمانی ایجاد می‌شوند که فعالیت گیرنده‌های عصبی در مغز کاهش می‌یابد و در فرد نوعی احساس آرامش کاذب ایجاد میشود.
- سرگیجه و سردرد:
مصرف متادون از همان ابتدا می‌تواند باعث بروز سرگیجه و سردرد در افراد شود. گیجی و سرگیجه معمولاً به دلیل افت فشار خون است و متادون با تنظیم نادرست فعالیت مغز به ویژه زمانی که بدن هنوز به دارو عادت نکرده باعث کاهش تحریک پذیری فرد نسبت به وقایع اطراف و شرایط خاص خود میشود.
- تهوع و استفراغ:
یکی از شایع‌ترین عوارض کوتاه‌مدت مصرف متادون، احساس تهوع و ایجاد استفراغ است. متادون به دلیل تاثیر گذاری مستقیم بر روی معده و دستگاه گوارش، سبب تحریک آنها شده و در کنار سایر عوارض دیگر، فرد را مستعد اختلالات گوارشی از جمله تهوع و استفراغ می‌کند.
- یبوست:
متادون حرکت روده‌ها را کاهش می‌دهد و همین امر باعث ایجاد یبوست‌های مزمن در فرد میشود. متادون با تأثیر مستقیم بر اعصاب کنترل‌کننده عضلات روده‌ها سبب کاهش حساسیت آنها شده و در دراز مدت یبوست‌های شدید در فرد ظاهر خواهد شد.
- خشکی دهان:
خشکی دهان یکی دیگر از عوارض جانبی متادون است. این عارضه به دلیل کاهش تولید بزاق و تأثیر متادون بر غدد بزاقی ایجاد میشود.
- تعریق شدید:
متادون بر روی سیستم عصبی مغز تاثیر مستقیم می‌گذارد و سبب کاهش حساسیت آن برای تنظیم مناسب دمای بدن میشود که این امر تعریق شدید را در فرد ایجاد می‌کند.
عوارض جانبی بلندمدت مصرف متادون
زمانی که فرد متادون را برای مدت زمان طولانی مصرف می‌کند، عوارض جانبی خطرناک‌تری در او ظاهر میشود که ناشی از تأثیر مداوم این دارو بر عملکرد طبیعی بدن و سیستم عصبی مرکزی است. این عوارض در طول زمان به تدریج بیشتر می‌شوند و می‌توانند تأثیرات منفی زیادی بر روی کیفیت زندگی فرد و سلامت جسم و روح او داشته باشند.
ترک متادون زیر نظر متخصص ترک اعتیاد و با بهره‌گیری از مشاوره‌های تخصصی او می‌تواند از شدت این عوارض بکاهد و بدن را از شر وابستگی به آن رهایی بخشد. در ادامه شما را با مهمترین عوارض جانبی بلند مدت مصرف متادون آشنا خواهیم کرد:
- وابستگی و اعتیاد به متادون:
یکی از مهمترین و ابتدایی‌ترین مشکلات مصرف طولانی‌مدت متادون، ایجاد وابستگی جسمی و روانی به این مخدر است. با گذشت زمان، بدن به متادون عادت می‌کند و نیاز به مصرف مداوم آن در فرد ایجاد میشود. این وابستگی باعث میشود که فرد برای جلوگیری از درد و خماری، به مصرف بیشتر و در فواصل زمانی کوتاه‌تر این دارو ادامه دهد.
- اختلال و کاهش میل جنسی:
مصرف متادون در بلندمدت تاثیر منفی مستقیمی بر عملکرد جنسی افراد می‌گذارد. کاهش میل جنسی، اختلال در نعوظ در مردان و کاهش لذت جنسی از جمله عوارض جانبی بلندمدت متادون هستند که به دلیل تأثیر آن بر سطح هورمون‌های جنسی و سیستم عصبی ایجاد میشود.
- کاهش عملکرد سیستم ایمنی:
متادون سیستم ایمنی بدن را کاهش می‌دهد و قدرت آن را کم می‌کند. با این تاثیر گذاری، فرد بیشتر در معرض ابتلا به عفونت‌ها و بیماری‌ها قرار می‌گیرد. اثرات طولانی‌مدت متادون بر سیستم ایمنی و اختلال در توانایی بدن برای مقابله با عوامل بیماری‌زا سبب بروز بیماری‌های عفونی زیادی در فرد میشود.
- افزایش یا کاهش غیر طبیعی وزن:
بسیاری از افرادی که متادون را برای مدت طولانی مصرف می‌کنند، به دلیل تغییرات متابولیسم بدن و کاهش فعالیت بدنی به دلیل خستگی و کاهش انگیزه با مشکل افزایش وزن مواجه می‌شوند.
- ناراحتی‌های قلبی و عروقی:
مصرف بلندمدت متادون باعث افزایش خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی و عروقی میشود. این دارو با اثرگذاری بر سیستم عصبی و کاهش ضربان قلب، در درازمدت منجر به مشکلات قلبی مانند آریتمی و نارسایی قلبی میشود.
- بی‌خوابی و اختلالات خواب:
مصرف مداوم متادون باعث اختلال در الگوی خواب فرد میشود. افرادی که متادون را به صورت متوالی و در دوزهای بالا مصرف می‌کنند، همواره دچار بی‌خوابی یا خواب نامنظم می‌شوند که این وضعیت به دلیل اثرات متادون بر چرخه‌ی خواب و بیداری است.
- آسیب به استخوان‌ها و عضلات:
متادون بر میزان تراکم استخوان‌ها و سلامت عضلات تأثیرات منفی زیادی می‌گذارد. در مصرف طولانی‌مدت این دارو فرد دچار ضعف عضلانی و پوکی استخوان میشود. این آسیب‌ها عمدتا به دلیل اختلالاتی است که در مسیر جذب مواد مغذی در بدن ایجاد شده و سبب کاهش فعالیت‌های بدنی میشود.
عوارض روانی مصرف متادون
مصرف متادون بهویژه در بلندمدت، علاوه بر آسیبهای جسمی، آسیبهای روانی زیادی برای فرد در بر دارد. این آسیب‌ها به دلیل تاثیراتی است که این ماده بر میزان ترشح هورمون‌های مغزی می‌گذارد و سبب اختلال در سیستم عصبی میشود.
عوارض روانی مصرف متادون زندگی روزمره افراد را تحت تأثیر زیادی قرار می‌دهد و باعث میشود احساس تنهایی و ناتوانی بیشتری در فرد ایجاد شود. نکته‌ای که در این زمان مهم است این است که این مشکلات به موقع باید شناسایی شده و تحت نظر پزشک و مشاوران ترک اعتیاد درمان شود تا فرد بتواند به تدریج از مصرف متادون رهایی یابد و سلامت روانی خود را بازیابد. در ادامه به برخی از عوارض مصرف متادون از جانب روانی آن و علل بروز آنها اشاره می‌کنیم:
- افسردگی:
متادون با تاثیرات منفی که بر روی مغز می‌گذارد، منجر به ایجاد یا تشدید علائم افسردگی میشود. این عارضه به دلیل کاهش تولید طبیعی مواد شیمیایی مغزی مانند سروتونین و دوپامین که مسئول تنظیم حالت روحی هستند، رخ می‌دهد. با مصرف طولانی مدت متادون بی‌انگیزگی، خستگی روانی و کاهش لذت از زندگی در فرد ایجاد میشود.
- اضطراب و بیقراری:
معمولا کسانی که به متادون وابسته‌اند، دچار اضطراب و احساس بیقراری می‌شوند. این حالت به دلیل عدم تعادل شیمیایی در مغز است که با مصرف طولانی‌مدت متادون ایجاد میشود.
- مشکلات تمرکز و حافظه:
مصرف متادون باعث کاهش تمرکز و اختلال در حافظه میشود و این امر زمانی رخ می‌دهد که متادون بر بخش‌هایی از مغز که مسئول پردازش اطلاعات و حافظه هستند، تاثیرات منفی خود را می‌گذارد.
- تغییرات خلق و خو و عصبانیت بی دلیل:
نوسانات شدید خلقی از عوارض شایع روانی مصرف متادون است. فرد با مصرف متادون همواره احساس شادی زیاد و سپس افسردگی یا عصبانیت می‌کند. تأثیر متادون بر گیرنده‌های عصبی و تغییرات هورمونی سبب بروز این اختلال میشود.
- احساس انزوا:
مصرف متادون سبب جدایی فرد از دیگران میشود. این حالت به عنوان نوعی انزوای روانی است که به دلیل تأثیر متادون بر ارتباطات اجتماعی و عواطف فرد ایجاد میشود.
عوارض متادون بر کبد و کلیه
از دیگر عوارض مصرف متادون، آسیب‌هایی است که به کبد و کلیه وارد می‌کند. مصرف متادون در طولانی‌مدت می‌تواند بر عملکرد کبد و کلیه‌ها تأثیر منفی بگذارد و سبب کاهش فعالیت آنها شود. متادون به صورت مستقیم وارد کبد میشود و به مرور زمان به سلول‌های کبدی آسیبهای زیادی می‌رساند. خطر بروز بیماری‌های کبدی مانند هپاتیت یا نارسایی کبد با مصرف متادون افزایش می‌یابد.
همچنین، کلیه‌ها که وظیفه تصفیه سموم بدن را بر عهده دارند، تحت فشاری که متادون به آنها وارد می‌کند قرار گرفته و در طولانی مدت دچار مشکلاتی مانند کاهش عملکرد و نارسایی می‌شوند. برای کسب اطلاعات بیشتر در این مورد توصیه می‌کنیم مقاله عوارض متادون بر کبد و کلیه را مطالعه فرمایید.
عوارض متادون بر مغز
مصرف متادون سبب اختلالات مغزی زیادی در فرد میشود و این امر به دلیل تغییرات در عملکرد طبیعی مغز بواسطه مصرف متادون است. این دارو با کاهش فعالیت سیستم عصبی مرکزی، باعث کندی عملکرد مغز و اختلال در انتقال پیام‌های عصبی شده و فرد را با مشکلاتی مانند کاهش تمرکز، اختلال در حافظه و کندی واکنش‌های ذهنی مواجه می‌کند.
همچنین، مصرف طولانی‌مدت متادون می‌تواند بر تعادل مواد شیمیایی درون مغز اثر بگذارد و خطر ابتلا به افسردگی و اضطراب را افزایش دهد. در مقاله عوارض متادون بر مغز به صورت گسترده و تخصصی آسیبهای مصرف متادون را بررسی کرده‌ایم.
عوارض متادون برای مردان
از دیگر عوارض شایع مصرف متادون که بیشتر در مردان ظاهر میشود، کاهش میل جنسی است. این اختلال معمولا با مشکلات نعوظ و توانمندی فرد برای تولید اسپرم باکیفیت همراه است. تأثیر متادون بر سطح هورمون‌های جنسی، بهویژه تستوسترون، آنقدر زیاد است که با کم شدن تعداد اسپرم و کاهش کیفیت آن، فرد مستعد ناباروری قرار می‌گیرد.
این مشکلات جنسی که به دلیل مصرف بی‌رویه متادون ایجاد میشود، معمولاً قابل درمان هستند و می‌توان با ترک متادون این عوارض را برطرف کرد. با مراجعه به پزشک و تنظیم دوز مصرفی متادون این عوارض درمان می‌شوند. برای کسب اطلاعات بیشتر در این مورد مقاله عوارض قرص متادون برای مردان را مطالعه فرمایید.
نکات مهم در مصرف متادون و جلوگیری از عوارض جانبی
برای کاهش خطرات و عوارض جانبی مصرف متادون، هر فرد باید به نکات و راهکارهایی که پزشک به او می‌دهد، توجه کند و آنها را بکاربندد. بودن تحت نظر پزشک در هر مرحله از مصرف متادون و کاهش دوز آن می‌تواند فرد را از آسیبهای احتمالی در امان نگهدارد و سبب جلوگیری از عوارض جانبی آن شود. در زیر شما را با مهمترین نکاتی که در هنگام مصرف متادون باید به آنها توجه کنید، آشنا خواهیم کرد:
- مصرف تحت نظر پزشک:
مصرف متادون باید همیشه با نظارت پزشک صورت گیرد. پزشک بر اساس وضعیت جسمی و روانی بیمار، دوز مناسب را تعیین می‌کند و از بروز عوارض جدی جلوگیری می‌کند. مصرف خودسرانه یا افزایش دوز بدون مشورت با پزشک اقدام خطرناکی است که منجر به بروز مشکلات گسترده برای فرد میشود.
- رعایت دقیق دوز مصرفی:
رعایت دوز تجویز متادون در زمان مصرف بسیار مهم است. مصرف بیش از حد متادون می‌تواند باعث مسمومیت یا وابستگی شدیدتر به این دارو شود. همچنین، مصرف دوز کمتر از نیاز هر فرد نیز ممکن است علائم ترک را تشدید کند.
- عدم مصرف همزمان با الکل و یا داروهای خواب‌آور:
مصرف همزمان متادون با الکل یا داروهای خواب‌آور خطرات بسیار جدی برای فرد در بر دارد. از جمله این خطرات و عوارض، تضعیف شدید سیستم عصبی و حتی مرگ است.
- معاینات منظم پزشکی:
افرادی که ناچار از مصرف متادون هستند باید همواره و به طور منظم به پزشک مراجعه کنند تا وضعیت سلامتی آنها، به ویژه عملکرد کبد و کلیه‌ها، تحت کنترل باشد. این معاینات به تشخیص زودهنگام مشکلات و جلوگیری از آسیبهای جدی کمک می‌کند.
- ترک تدریجی:
در صورت نیاز به ترک متادون، بهترین روش کاهش تدریجی دوز دارو است. ترک ناگهانی و یکباره متادون همواره منجر به بروز عوارض شدید و مشکلات جسمی و روانی میشود.
بهترین راه‌حل برای ترک اعتیاد به قرص متادون
حال که با عوارض مصرف متادون آشنا شدیم، بهتر است روش‌های ترک متادون را نیز بشناسیم. برای ترک اعتیاد به متادون، چندین روش مختلف وجود دارد که موفقیت و مناسبت هر کدام به شرایط جسمی و روانی هر فرد بستگی دارد. داشتن روش‌ها و راهکارهای مکملی همچون پشتیبانی و مشاوره، شرکت در جلسات فردی و گروهی و برخورداری از حمایت خانواده، نقش کلیدی در موفقیت ترک متادون دارند و به فرد کمک می‌کنند تا با انگیزه بیشتری با مشکلات موجود در این مسیر روبرو شوند.
بی شک مراجعه به یک مرکز تخصصی ترک اعتیاد و کلینیک درمان وابستگی به مواد مخدر، مانند کلینیک ترک اعتیاد پیام تندرستی، فرآیند ترک را با استفاده از برنامه‌های درمانی فردی و کاهش تدریجی دوز، با سرعت و آسانی بیشتری همراه می‌کند. تقریبا تمامی کسانی که توانسته‌اند متادون را ترک کنند معتقدند ترک تدریجی به دلیل کاهش عوارض جسمی و روانی، بهترین روش ترک متادون بدون درد است و به فرد کمک می‌کند به زندگی عادی بازگردد. در ادامه انواع روش‌های ترک متادون و بهترین راه‌حل برای ترک اعتیاد به قرص متادون را مشاهده خواهید کرد:
- ترک تدریجی:
ترک تدریجی متادون به‌عنوان بهترین راه حل برای ترک اعتیاد به قرص متادون و یا شربت آن شناخته میشود. در این روش، دوز مصرفی متادون به تدریج و تحت نظر پزشک کاهش می‌یابد و با این کار بدن فرصت خواهد داشت تا به آرامی با کاهش میزان دارو هماهنگ شود. با این روش از شدت علائم ترک مانند اضطراب، بی‌خوابی و دردهای جسمی کاسته میشود و از لحاظ روانی نیز فشار کمتری به فرد وارد میشود.
- ترک ناگهانی یا یکباره:
در این روش، مصرف متادون به‌صورت ناگهانی متوقف میشود. با این روش بدن فرد به سرعت از متادون پاک میشود. اما به دلیل ناگهانی بودن قطع مصرف متادون علائم و عوارض شدیدی برای فرد ایجاد میشود که سبب ایجاد فشارهای روانی و جسمی غیر قابل کنترل و درمان خواهد شد.
- استفاده از داروهای جایگزین:
برخی از افراد به دلیل داشتن مشکلات جسمی و روحی خاص، در روند ترک متادون باید با صلاحدید پزشک از داروهای جایگزین مانند بوپرنورفین (B2) یا نالتروکسان استفاده کنند. این داروها به این افراد کمک می‌کنند تا از وابستگی به متادون رهایی یابند و علائم و عوارض کمتری را تجربه کنند.
جمع‌بندی
در این مقاله شما را با عوارض متادون و آسیب‌هایی که افراد در حین مصرف متادون تجربه می‌کنند آشنا کردیم و راهکارهای کاهش عوارض مصرف متادون را به شما معرفی کردیم. عوارض شربت متادون و عوارض قرص آن در صورتی که بدون تجویز پزشک و در دوزهای بیش از اندازه مصرف شوند، بسیار خطرناک خواهند بود و ممکن است هیچ گاه درمان نشوند.
در صورتی که تصمیم به ترک متادون دارید و به دنبال راهی برای کاهش عوارض مصرف متادون هستید توصیه می‌کنیم با مشاوران آگاه و متخصصان دلسوز ما در کلینیک تخصصی ترک اعتیاد پیام تندرستی تماس حاصل فرمایید. ما در این مجموعه حامی و همراه شما در هر مرحله از ترک هستیم و متناسب با نوع شرایط شما، بهترین راهکارها را برای کاهش درد و عوارض این دارو پیشنهاد می‌کنیم.
سوالات متداول درباره عوارض مصرف متادون
- مصرف متادون چه عوارض روانی به همراه دارد؟
مصرف متادون بهویژه در بلندمدت، علاوه بر آسیبهای جسمی، آسیبهای روانی زیادی مثل اساس انزوا، افسردگی اضطراب و بیقراری مشکلات تمرکز و حافظه برای فرد در بر دارد و سبب اختلال در سیستم عصبی میشود.
- مصرف متادون چه عوارضی بر بدن دارد؟
عوارض متادون همواره شامل آسیبهای کوتاه مدت و بلند مدتی است که با مصرف این مخدر در فرد ظاهر میشود که شامل عوارض روانی مثل افسردگی، اضطراب و بیقراری، مشکلات تمرکز و حافظه است، علاوه بر این آن بر روی مغز، کبد و کلیه نیز تاثیر ناخوشایندی دارد.
- بهترین روش ترک اعتیاد به قرص متادون چیست؟
برای ترک اعتیاد به متادون، چندین روش مختلف وجود دارد که موفقیت و مناسبت هر کدام به شرایط جسمی و روانی هر فرد بستگی دارد. داشتن روش‌ها و راهکارهای مکملی همچون پشتیبانی و مشاوره، شرکت در جلسات فردی و گروهی و برخورداری از حمایت خانواده، نقش کلیدی در موفقیت ترک متادون دارند و به فرد کمک می‌کنند تا با انگیزه بیشتری با مشکلات موجود در این مسیر روبرو شوند.
Latest posts by Saiedghanbari
(see all)
مشاوره رایگان
