فنسیکلیدین یا PCP در ابتدا به عنوان یک داروی بیهوشی ابداع شد و مورد استفاده قرار گرفت، اما در حال حاضر این دارو در پزشکی کاربرد ندارد. فنسیکلیدین نوعی ماده مخدر انفکاکی صنعتی است، منظور از انفکاکی این است که مصرف کنندگان احساس میکنند از بدن خود جدا شدهاند و انحراف در ادراک حسی را تجربه میکنند.
مصرف قانونی فنسیکلیدین به دلیل ایجاد توهم و هذیان بعد از مصرف متوقف شده است.
PCP نوعی ماده مخدر توهمزا با ویژگیهای آرامبخشی یا بیهوش کنندگی است و اثراتی مانند مواد محرک را به جا میگذارد. مواد توهمزا یا روانگردان بر وضعیت ذهن اثر میگذارند و مصرف آنها موجب تحریف واقعیت و ادراک میشود. واکنشهای بعد از مصرف داروهای روانگردان کاملاً غیرقابل پیشبینی است و مصرفکنندگان با طیف وسیعی از علائم و عوارض مختلف روبهرو میشوند.
PCP به صورت غیرقانونی در اشکال مختلفی مانند کپسول، قرص، پودر و شربت به فروش میرسد. پودر سفید یا شربت PCP از گونههای دیگر متداولتر است.
پژوهشهای محدودی در زمینه ویژگیهای اعتیادآوری مواد روانگردانی مانند قرص PCP انجام شده است. در حال حاضر پذیرفته شده است که PCP میتواند اعتیادآور باشد و قطع کردن ناگهانی مصرف مکرر آن منجر به بروز عوارض ناراحت کننده میشود. اما این که قدرت اعتیادآوری PCP در مقایسه با دیگر مواد مخدر چقدر است، هنوز مشخص نشده است.
صرف نظر از طیف علائم ترک اعتیادی که بیماران تجربه میکنند، نکته مهم این است که مصرف PCP بسیار خطرناک است و عوارض ناخوشایند کوتاه مدت و بلندمدت متعددی را به دنبال دارد.
پژوهشهای انگشتشماری در زمینه اعتیاد جسمی به PCP انجام شده است؛ هرچند امکان ایجاد وابستگی جسمی به فن سیکلیدین وجود دارد، اما وابستگی جسمی به اندازه وابستگی روانی شایع نیست. افرادی که مصرف فنسیکلیدین را قطع کردهاند، عمدتاً علائم روانی مانند افسردگی، اضطراب، ولع و میل غیرقابل کنترل به مصرف PCP ، گرسنگی و افزایش خواب را گزارش دادهاند.
اضطراب و افسردگی شدید به تغییرات رفتاری و فکر کردن به خودکشی دامن میزند، بنابراین ترک اعتیاد PCP و مواد روان گردان مشابه آن باید در محیطی کنترل شده و تحت نظر پزشک انجام شود.
مصرف PCP عوارض کوتاه مدت و بلندمدت متعددی را به دنبال دارد. مصرف PCP عملکرد انتقال دهنده عصبی گلوتامات را مختل میکند؛ این انتقال دهنده عصبی مسئول ادراک درد، ادراک محیط پیرامون، حافظه و یادگیری است. دوپامین و سروتونین که وظیفه تنظیم خلق، رفتار و لذت را به عهده دارند، نیز تحت تاثیر سوءمصرف PCP قرار میگیرند. بنابراین PCP بر مواد شیمیایی طبیعی مغز اثر میگذارد و مدار پاداش مغز را مختل میکند. مصرف فنسیکلیدین عوارض متعددی را به دنبال دارد و عملکرد سیستمهای بدن را تحتالشعاع قرار میدهد.
مصرف فن سیکلیدین باعث بروز عوارض کوتاه مدت زیر میشود:
عوارض کوتاه مدت مصرف PCP |
|
---|---|
آشفتگی و بیقراری | گیجی |
کاهش احساس درد | احساس جدا شدن از بدن |
توهم | افزایش ضربان قلب |
هذیان | اختلالات ادراک |
اختلالات یادگیری | بالا رفتن فشار خون |
تنفس غیرعادی | عدم هماهنگی |
نوسانات خلقی | بیحسی |
پارانویا | بالا رفتن دمای بدن |
آرامبخشی غیرعادی | نامفهوم شدن گفتار |
احساس قدرت و شکستناپذیری کردن | تعریق |
اوردوز و یا مرگ | پرخاشگری |
عوارض کوتاه مدت مصرف PCP ممکن است چهار تا هشت ساعت طول بکشد.
اختلالات خلقی، به ویژه اضطراب در نیمی از بیمارانی که به دلیل مشکلات ناشی از سوءمصرف PCP به اورژانس مراجعه کردهاند، گزارش شده است. به علاوه سوءمصرف PCP خطر مرگ تصادفی و خودکشی را افزایش میدهد. نوع و شدت عوارض جانبی به روش و میزان مصرف و مصرف همزمان PCP با مشروبات الکلی یا مواد مخدر دیگر بستگی دارد. تزریق یا استنشاق PCP باعث میشود که دارو به سرعت از سد خونی ـ مغزی عبور کند و به این ترتیب احتمال بروز عوارض و اوردوز افزایش مییابد.
عوارض مزمن یا درازمدت ناشی از سوءمصرف PCP به شرح زیر است:
نشانههای متداول اعتیاد به آلپرازولام |
|
---|---|
اضطراب | توهم شنیداری |
هم وابستگی | کما |
آسیب دیدن سیستم عصبی مرکزی | هذیان |
مختل شدن فرآیند تفکر | کاهش وزن شدید |
فلش بک (به یاد آوردن تجربهها و توهمهای گذشته) | توهم |
اختلال در عملکرد کبد | فراموشی |
سفت شدن عضلات | اختلال در فرآیند تصمیمگیری |
روانپریشی | مشکلات گفتاری |
افسردگی شدید | فکر کردن به خودکشی |
گوشهگیری و اجتناب از قرار گرفتن در موقعیتهای اجتماعی |
شبکه هشدار سوءمصرف مواد مخدر (DAWN) گزارش میدهد که ۵۳،۵۴۲ بیمار در سال ۲۰۱۰ به دلیل مشکلات ناشی از سوءمصرف PCP در اورژانس پذیرش شدهاند. اوردوز PCP میتواند منجر به مرگ بیمار شود.
چنانچه متوجه علائمی مانند روانگسیختگی کاتاتونی، توهم، فشار خون بالا، روانپریشی، پرخاشگری، تشنج، عدم هماهنگی شدید یا بیهوشی شدید، بیمار را به سرعت به اورژانس منتقل کنید. مصرف PCP میتواند باعث رفتار خطرناک یا پرخاشگری شود، بنابراین با احتیاط به بیمار نزدیک شوید.
اگر یکی از نزدیکانتان در دام اعتیاد به PCP گرفتار شده باشد، اکنون میدانید که در چه وضعیت خطرناکی قرار دارد. PCP ماده روانگردان قوی و خطرناکی است که آسیبی جدی و گاهی اوقات دائمی را به مغز، سیستم عصبی و بدن وارد میکند. ایمنترین و مطمئنترین روش برای درمان بیمار معتاد به PCP این است که ترک اعتیاد در محیطی کنترل شده و تحت نظر پزشک انجام شود.
هرچند برخی بیماران خود داوطلبانه به مراکز ترک اعتیاد مراجعه میکنند، اما غالباً اعضای خانواده هستند که برای درمان بیمار اقدام میکنند. قدرت تصمیمگیری بیماران معتاد غالباً تحتالشعاع اعتیاد قرار میگیرد، چرا که اعتیاد به تمرکز اصلی مغز تبدیل میشود. خانواده و دوستان بیمار غالباً نقش متحول ساختن بیمار را به عهده میگیرند، جایگزینهایی مانند سم زدایی و بازپروری را به بیمار معرفی میکنند و موانع موجود بر سر راه ترک اعتیاد را حتیالامکان از میان برمیدارند.
برای دریافت اطلاع درباره نحوه صحیح کمک به عزیزانتان که درگیر اعتیاد به PCP هستند، همین حالا با شماره 41 22 22 22 – 021 تماس بگیرید، مشاوران ما در کلینیک ترک اعتیاد پیام تندرستی آماده ارائه راهنماییهای لازم به شما هستند.
اگر خود یا یکی از عزیزانتان با مشکل سوءمصرف یا وابستگی به PCP دست و پنجه نرم میکنید، باید بدانید که روشهای مختلفی برای رهایی از چنگال اعتیاد وجود دارد. میل غیرقابل کنترل به مصرف مواد و علائم ناشی از قطع مصرف را میتوان به بهترین وجه با بهرهگیری از سم زدایی دارویی مدیریت کرد؛ بیماران در سم زدایی دارویی تحت نظارت شبانهروزی متخصصین قرار میگیرند و در صورت لزوم داروهایی برای تسهیل فرآیند ترک اعتیاد تجویز میشود.
مدلهای درمان مختلف، شامل جدیدترین پژوهشهای علمی، تجربیات بالینی و ترجیحات فردی میشود تا به این ترتیب بتوان بهترین طرح درمان را با توجه به شرایط خاص هر بیمار تهیه کرد. رفتاردرمانی روش موثری برای معکوس کردن افکار و الگوهای رفتاری منفی، ایجاد تصویری مثبت از خود و تقویت عزت نفس و اعتماد به نفس به شمار میآید.
کلینیک ترک اعتیاد پیام تندرستی محیطی ایمن و حرفهای را برای درمان عزیزانتان ارائه میدهد؛ درمان اعتیاد در این مرکز در اتاقهای خصوصی و آرام و مجهز به امکانات مختلف انجام میشود. مشاوره فردی، گروهی و خانواده مولفههای مهمی در درمان ترک اعتیاد در این مرکز به شمار میآیند. همچنین بیماران این مرکز شامل برنامههای حمایتی میشوند تا خود و خانوادههایشان در طول درمان و پس از آن از کمکها و حمایتهای لازم برخوردار شوند. در کلینیک پیام تندرستی ارائه رژیمهای غذایی و بهرهگیری از فرصتهای آموزشی و تفریحی به بازیابی تعادل جسمی و هیجانی بیمار کمک میکند.