5 عامل که از لحاظ جسمانی شما را درمعرض گرایش به مواد مخدر و اعتیاد قرار میدهند: عوامل گرایش به مواد مخدر شامل چندین مورد است، که فرد را از نظر جسمانی در معرض اعتیاد قرار میدهند از جمله:
1- ژنتیک و گرایش به مواد مخدر
با وجود اینکه ارتباط بین ژنتیک و اعتیاد یکی از موضوعات مهم است اما مطالعات نشان دادهاند که تنها ۴۰ تا ۶۰ درصد از زمینهی اعتیاد ناشی از ژنتیک است. گرچه هیچ ژنی به عنوان ژن اعتیاد شناخته نشده اما مطالعات حاکی از آن است، افرادی که اعتیاد دارند کودکانشان نیز بیشتر در معرض خطر اعتیاد قرار میگیرند. ژنتیک یک اصطلاح گسترده است و شامل ژنهای است که در طول نسل از والدین به کودک منتقل میشود.
بنابراین افرادی که درگیر اعتیاد هستند، کودکانشان در مقایسه با دیگر کودکان بیشتر در معرض خطر اعتیاد قرار دارند. درحال حاضر متخصصین اعتیاد تحقیقاتی روی افراد مصرف کننده مواد مخدر انجام میدهند که به امید یافتن ژنهایی که بهطور مستقیم با اعتیاد ارتباط دارد به تجزیه و تحلیل رابطه بین ژنتیک و اعتیاد میپردازند. در حال حاضر، مطالعاتی که درباره رابطه ژنتیک و عوامل دیگر نظیر تشخیص همزمان بیماری روانی انجام میشوند موجب درک بهتر این موضوع میشود.
2-بیماری روانی کاموربید و گرایش به مواد مخدر
تحقیقات حاکی از آن است که در بین بیماریهای روانشناختی که اغلب با اعتیاد همراه هستند اختلال دوقطبی از شایعترین آنهاست که اغلب بعد از بیماری پی تی اس دی یا اختلال استرسی پس از آسیب روانی (PTSD) و اختلال افسردگی حاد رخ میدهد. تحقیقات نشان دادهاند، بسیاری از افرادی که از الکل و موادمخدر استفاده میکنند دچار بیماری روحی و روانی نیز هستند و بالعکس. مطالعات همواره دلالت بر این دارند، افرادی که دچار اختلالات روانی هستند حداقل ۲ برابر بیشتر از افراد دیگر از اختلال مصرف مواد رنج میبرند. وجود دو اختلال که بهطور همزمان در یک فرد وجود دارد را اصطلاحاً کوموبیدیتی (همزمان) مینامند.
اما با این وجود رابطهی پیشبینی نشدهی بین اعتیاد و اختلال روانی بسیار پیچیده است. این مساله نیز همانند معمای پیچیده مرغ و تخم مرغ، موجب شده محققان در مورد اینکه آیا سوء مصرف مواد موجب اختلال روانی میشود یا اختلال روانی منجر به سوء مصرف مواد میشود اختلاف نظر داشته باشند. علاوهبر این بسیاری از افرادی که از بیماری روحی و روانی رنج میبرند بیشتر ترجیح میدهند خود درمانی کنند. اما با این وجود در عوامل خطرزای سوء مصرف موادمخدر و اختلال روانی تداخلات زیادی وجود دارد.
بهترین روانشناس ترک اعتیاد در کلینک پیام تندرستی
3- سیستم پاداش: شیمی مغز و انتقال دهندههای عصبی و گرایش به مواد مخدر
در مرکز مغز، در هر نیمکره، دو توده از سلولهای عصبی وجود دارد که نوکلئوس آکومبنس (هستهی جانبی) نامیده میشوند. هنگام خوردن، برقراری رابطه جنسی و مشارکت در هر فعالیتی که موجب زنده ماندن میشود این منطقه از مغز پر از انتقال دهنده عصبی معروف به دوپامین شده و موجب لذت بردن از فعالیت میشود. افرادی که سطح دوپامین مغز آنها بهطور طبیعی پایین است بیشتر در معرض اعتیاد و مصرف مواد هستند چراکه الکل و موادمخدر با افزایش غیرطبیعی سطح دوپامین احساس لذت را ایجاد میکند. هنگامی که یک فرد همچنان به مصرف مواد ادامه میدهد افزایش ناگهانی دوپامین در مغز او موجب اختلال در عملکرد مغز شده و درنتیجه تولید دوپامین مغز به تدریج کاهش مییابد.
این واکنش شیمیایی به مواد که بهطور مکرر در بدن رخ میدهد به دلیل کمبود شدید دوپامین موجب وابستگی فیزیکی فرد به مواد میشود. افرادی که سطح دوپامین مغز آنها بهطور طبیعی پایین است بیشتر در معرض اعتیاد و مصرف مواد قرار دارند چراکه الکل و موادمخدر موجب افزایش غیرطبیعی سطح دوپامین و احساس لذت میگردد. به همین ترتیب محققان اخیراً به این نتیجه رسیدند که کمبود سروتونین ناشی از افسردگی، اضطراب و اختلال وسواس میتواند خطر ابتلا به اعتیاد را ایجاد کند. اتانول، کانابینوئیدها، اپیوئیدها و داروهای روانگردان که خیلی از افراد از آنها برای خوددرمانی استفاده میکنند میتوانند سطح سروتونین کم بدن را بالا برده و خطر وابستگی فیزیکی را افزایش دهند.
4- اختلال حافظه و گرایش به مواد مخدر
طبق مطالعات انجام شده، سیستمهای سلولی و سطوح رفتاری به گونهای با هم در تلاقی هستند که نشان میدهند اعتیاد موجب اختلال در عملکرد فرآیند حافظه مغز است. با توجه به عواقب رفتارها، فرد یاد میگیرد به گونهای رفتار و عمل کند که پیشرفت و موفقیت او را در آینده به حداکثر برساند. مطالعات اخیر نشان میدهد، افرادی که مستعد ابتلا به اعتیاد هستند دچار اختلال در نحوه یادگیری رفتارها هستند. به عبارت دیگر، این قبیل افراد باید تلاش زیادی کنند تا بتوانند یک رفتار را بهطور کامل یاد بگیرند. سوء مصرف موادمخدر اشاره بر این دارد که برخی معتادان به یادگیری نشانه یا علائم انگیزیشی مرتبط با مصرف موادمخدر و الکل توجه بیشتر نشان میدهند.
5- جنسیت و گرایش به مواد مخدر
با وجود این که شاید موضوع تأثیر جنسیت بر مصرف مواد بارزترین عامل جسمانی اعتیاد نباشد اما مطالعات حاکی از آن است که تفاوتهای قابل ملاحظهای در میزان اعتیاد زنان و مردان وجود دارد. درحقیقت این تفاوتها به قدری بزرگ هستند که نتایج مطالعات جاری به تکنیکهای جدید درمان ضمیمه شدهاند. طبق ارزیابیهای به عمل آمده در سرتاسر دنیا، میزان اعتیاد مردان در مقایسه با زنان بیشتر و تقریبا ۲ به ۱ میباشد. با این وجود در پژوهشهای اخیر تفاوت کلیدی در اعتیاد بین مردان و زنان نشان داده شده است. طبق یکی از مطالعات، گرچه زنان در مقایسه با مردان مصرف مواد را با دوز کم شروع میکنند اما سریعتر از مردان به مواد اعتیاد پیدا میکنند.
برای ترک انواع مواد مخدر با کلینیک ترک مواد مخدر پیام تندرستی تماس حاصل فرمایید.