مصرف مواد مخدر و وابستگی به مواد اعتیاد آور یکی از بزرگترین معضلات اجتماعی است که بسیاری از افراد را درگیر کرده است. مانند بسیاری از مشکلات اجتماعی دیگر، این مشکل هم به جز فرد معتاد، زندگی اطرافیان و خانواده آن فرد، بخصوص کودکان وابسته به او را نیز شدیدا تحت تاثیر قرار می‌دهد. فرد مصرف‌کننده درگیر مشکلات مختلف روانی از جمله اضطراب، توهم و استرس است که باعث پرخاشگری او می‌شود. از طرف دیگر هر کودکی نیازمند حمایت روحی روانی و آسایش است، که این موارد در خانه‌ای امن و در دل یک خانواده سالم شکل می‌گیرد.
آزار کودکان موضوعی جدی و چالش برانگیز است. سالانه میلیون‌ها کودک در سرتاسر جهان مورد آزار و اذیت قرار می‌گیرند که بین یک تا دو سوم آن مربوط به آزار کودکان به علت اعتیاد والدین است. کودک آزاری در خانواده‌های درگیر اعتیاد، موضوعی جدی است که نمی‌توان از آن چشم پوشی کرد، از این رو در این مقاله به آن پرداخته‌ایم. در ادامه به موضوع مهم ارتباط اعتیاد و کودک آزاری خواهیم پرداخت و با انواع کودکان آزاری آشنا خواهیم شد.
انواع کودک آزاری توسط افراد معتاد
آزار عاطفی و جسمی، طلاق و جدایی، عدم ثبات در زندگی، عدم وجود یک فرد امن در کنار کودک و عدم امنیت روانی تنها بخشی از مشکلاتی است که اعتیاد والدین، به زندگی کودک تحمیل می‌کند. تحقیقات نشان داده است اعتیاد والدین به مواد مخدر در تمام ابعاد رشد کودک تاثیرگذار است که ترک مواد مخدر و مراجعه به پزشک ترک اعتیاد، تنها روش کمک کننده برای رهایی از این شرایط است. در ادامه به چند مورد از مهم‌ترین موارد کودک آزاری و اعتیاد خواهیم پرداخت.
-
آسیب های فیزیکی و کتک زدن
بروز خشونت از اولین مشکلات رفتاری است که اعتیاد به مواد مخدر و الکل به همراه دارد. هر آسیبی، مانند کتک زدن و هر حرکت دیگری که بر جسم کودک تاثیر بگذارد و به صورت عمدی از جانب والدین به کودک وارد شود، در دسته آزار جسمی کودک قرار می‌گیرد.
-
سوء استفاده جنسی
زمانی که یک فرد بالغ یک کودک را مجبور به انجام اعمال جنسی می‌کند و از آن کودک برای مقاصد جنسی استفاده می‌کند، آزار جنسی اتفاق افتاده است. این نوع آزار، بیشترین آسیب را بر روان کودک وارد می‌کند. متاسفانه سوء استفاده جنسی توسط پدر معتاد بسیار اتفاق می‌افتد. سوء استفاده جنسی از کودکان آثار به شدت منفی در روند رشد و تکامل آن‌ها بر جای می‌گذارد و باعث می‌شود تا آن کودکان برای سال‌های طولانی، گاهی تا آخر عمر با احساس گناه، افسردگی، عدم اعتماد به نفس، اضطراب و عدم عزت نفس دست و پنجه نرم کنند و بسیاری از آن‌ها در سنین نوجوانی و بزرگسالی به سوی اعتیاد کشیده می‌شوند.
- سوء استفاده عاطفی
نادیده گرفتن کودک، صدا زدن او با القاب زشت، تهدید به خشونت و توهین از جمله مواردی هستند که به آن سوء استفاده عاطفی یا سوء استفاده روانی گفته می‌شود. آسیب‌هایی که توسط این نوع آزار بر کودک وارد می‌شود مانع رشد روانی و اجتماعی آن کودک می‌شود.
-
بی توجهی به کودک
مشکل اعتیاد یک مشکل بزرگ است و فرد معتاد به راحتی کل خانواده را درگیر این موضوع می‌کند، در این میان وقت کمتری برای کودکان باقی می‌ماند. حتی زمانی که فقط یکی از والدین درگیر اعتیاد است، والد دیگر به قدری با این مشکل درگیر است که وقت چندانی برای فرزندان باقی نمی‌ماند. بنابراین کودک تمام عمر با احساس بی‌ارزشی، عدم اعتماد به نفس و فکر اینکه شایسته محبت دیگران نیست، دست و پنجه نرم می‌کند.
تشخیص کودک آزاری در خانواده های درگیر اعتیاد
تشخیص این موضوع که یک کودک مورد آزار قرار گرفته است چندان کار ساده ای نیست، اما با دقت و توجه این امکان وجود دارد که متوجه شوید و بتوانید کودک را نجات دهید.
برخی از علایم در رفتار کودک مشهود هستند. از این علائم می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- اختلالات گفتاری؛
- کناره‌گیری اجتماعی؛
- ترس و اضطراب مداوم؛
- مشکلات خواب و کابوس؛
- شب ادراری؛
- کاهش عملکرد در مدرسه؛
- غیبت‌های مزمن در مدرسه؛
- رفتار پرخاشگرانه با دیگران، حیوانات و اشیاء؛
- خودزنی؛
- دوری از لمس شدن؛
و بسیاری از رفتارهای دیگر که شامل رفتار طبیعی یک کودک نیست، می‌تواند از نشانه‌های آسیب روحی کودکان و والدین معتاد باشد.
برخی از علائم ظاهری که می‌تواند به شما نشان دهد کودکی تحت سرپرستی مناسب نیست و ممکن است مورد آزار باشد، موارد زیر است:
- سوء تغذیه و کاهش وزن؛
- عدم رشد؛
- بهداشت ضعیف؛
- وجود کبودی، زخم، در رفتگی و شکستگی استخوان؛
- جای سوختگی، به خصوص سوختگی با سیگار؛
- آسیب‌های دهان و دندان مانند کبودی، شکستگی دندان‌ها، پارگی لب؛
- مشکل در راه رفتن یا نشستن؛
- وجود ناراحتی در ناحیه تناسلی؛
- ادرار و دفع دردناک؛
از جمله علائم دیگری هستند که می‌توانند در تشخیص کودک آزاری به شما کمک کنند.
بیشتر بخوانید: تاثیر اعتیاد والدین بر رفتار فرزندان چیست؟
روانشناسی کودکان آسیب دیده طی کودک آزاری
برای بهبود آثار کودک آزاری مانند بسیاری از مشکلات روحی روانی دیگر باید از متخصص یعنی یک روانشناس یا روانپزشک خبره کمک گرفت. وجود یک روانشناس در کنار کودک می‌تواند تا حد زیادی آثار مخرب کودک آزاری را کاهش دهد.
راهکار مناسب برای متوقف کردن کودک آزاری ناشی از اعتیاد
ارتباط اعتیاد و کودک آزاری کاملا واضح است. کودک آزاری مسئله‌ای نیست که بتوان از آن چشم پوشی کرد. پس بهتر است برای متوقف کردن این موضوع با متخصصین مشورت کرده و شرایط خانواده، توسط افرادی که سال‌هاست در این حوزه فعالیت می‌کنند بررسی شود. این افراد به خانواده‌های زیادی در زمینه از بین بردن کودک آزاری و ترک اعتیاد کمک کرده‌اند و به خوبی می‌توانند به شما در بهبود شرایط کمک کنند. با مراجعه اعضای خانواده به روانشناس یا بهترین روانپزشک ترک اعتیاد، همچنین اقدام به ترک والد یا والدین معتاد، این موضوع به کلی از خانواده پاک می‌شود.
کلام آخر
کودکان نیاز به محیطی امن برای زندگی و والدینی حمایتگر دارند. از بین بردن امنیت کودکان و آزار آن‌ها، می‌تواند اثرات مخرب و جبران ناپذیری بر آینده او و کل جامعه داشته باشد. برای نجات کودک و نجات کل خانواده بهتر است که هر چه سریع‌تر در جهت ترک اعتیاد اقدام کرده و تمام اعضای خانواده به خصوص کودک تحت درمان قرار بگیرند تا آسیب‌های به وجود آمده جبران شود.
کلینیک پیام تندرستی مجهزترین مرکز تخصصی ترک اعتیاد و بیماری‌های اعصاب و روان است که در زمینه ترک اعتیاد و مشکلات به وجود آمده ناشی از آن به شما کمک خواهد کرد. برای دریافت مشاوره برای ترک اعتیاد انواع مواد مخدر با شماره ما در بالای همین صفحه تماس بگیرید.
