اگر فکر می‌کنید یکی از عزیزانتان در دام سوءمصرف مواد مخدر گرفتار شده است، لازم است با نشانه‌های اعتیاد به مواد مخدر آشنا باشید تا متوجه شوید که چه دارو یا ماده مخدری سلامت عزیزتان را مختل کرده است. پس قطعاً باید با نشانه ها و علائم اعتیاد آشنا شویم تا یاد بگیریم که چگونه فرد معتاد را بشناسیم، و برای بهبودی نزدیکان خود هرچه سریعتر اقدام کنیم.
اگر از نشانه‌های اعتیاد اطلاع نداشته باشید، تشخیص دادن اعتیاد به الکل دشوار می‌شود. سوءمصرف مواد مخدر ظاهر و چگونگی رفتار و احساس مصرف‌کننده را تغییر می‌دهد. علائم سوءمصرف مواد مخدر می‌تواند ماهیت جسمی، رفتاری یا روانی داشته باشد.
شاید از خودتان بپرسید معتاد کیست؟ چگونه افراد معتاد را بشناسیم؟ خوشبختانه اعتیاد ویژگی‌های قابل تشخیص واضحی دارد و مصرف بسیاری از گونه‌های مواد مخدر نشانه‌ها و علائم مشترکی را به دنبال دارد. اگر نگران وضعیت یکی از دوستان یا اعضاء خانواده‌تان هستید، با کمی مطالعه درباره این نشانه‌ها و علائم می‌توانید اعتیاد را تشخیص دهید و فردی را که با این اختلال دست و پنجه نرم می‌کند، سریعتر نجات دهید. در ادامه همراه کلینیک ترک اعتیاد پیام تندرستی باشید تا نکاتی را برای شناسایی افراد معتاد بیاموزید.
علائم اولیه اعتیاد به مواد مخدر
هر چند تشخیص اعتیاد در ابتدای دوران مصرف، دشوار است، اما اعتیاد با چند نشانه هشداردهنده اولیه همراه است که شناسایی این بلای خانمان‌سوز را آسان‌تر می‌سازد. علائم اولیه شایع اعتیاد می‌تواند ظاهری، شخصیتی یا روانی باشد. از جمله نشانه‌های ظاهری می‌توان به تغییر در ظاهر یا بهداشت فردی اشاره کرد. نوسانات خلقی مکرر یا بی‌توجه شدن به اولویت‌ها از جمله نشانه‌های شایع شخصیتی است، بی‌انگیزگی و ابتلا به بیماری‌های روانی نیز نمونه‌هایی از نشانه‌های روانی اعتیاد است. یک روانپزشک ترک اعتیاد می تواند این علائم اولیه را تشخیص دهد.
بیشتر بخوانید: علائم ترک اعتیاد به تریاک چیست؟
علائم ظاهری فرد معتاد
سوءمصرف الکل یا مواد مخدر نشانه ها و علائم ظاهری فراوانی دارد. بعضی از این نشانه‌ها کاملاً واضح و شماری دیگر پنهان است و یا مصرف کننده سعی بر مخفی کردن آنها دارد.
از جمله شایع‌ترین علائم ظاهری فرد معتاد می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- آبریزش مکرر بینی (علامت شایع اعتیاد به کدئین)
- رعشه یا تشنج
- از دست دادن هماهنگی جسمی
- گیجی و خواب‌آلودگی شدید
- استشمام بوی مواد شیمیایی از دهان یا لباس‌ها
- مردمک‌های سوزنی
- چشم‌های سرخ و خون گرفته
- تغییر وزن
- تغییر اشتها و عادت‌های غذایی
- نامنظم شدن الگوهای خواب
- لک‌ها و زخم‌های پوستی
- عدم رعایت بهداشت فردی
چشم‌های سرخ و خون گرفته
الکل و مواد مخدر عوارض مختلفی را به بدن تحمیل می‌کنند که از این میان، تأثیر گذاشتن بر چشم‌ها تقریباً یکی از عوارض همیشگی سوءمصرف الکل و مواد مخدر است. برای مثال از نشانه های اعتیاد به متادون می‌توان به تنگ شدن مردمک‌ها یا اصطلاحاً میوزیس اشاره کرد و سرخ شدن چشم‌ها یکی از علائم شایع مصرف ماری جوانا است.
ترک ماری جوانا زیر نظر متخصصان مجرب کلینیک پیام تندرستی
کاهش وزن ناگهانی
نوسانات وزن یکی از عوارض شایع سوءمصرف مواد مخدر و الکل است، البته نوع و میزان تغییر وزن کاملاً به نوع ماده مخدر مصرفی بستگی دارد. بعضی مواد مخدر مانند ماری جوانا اشتهای مصرف‌کننده را افزایش می‌دهد و او را وادار به پرخوری بیشتر از حد معمول می‌کند. بالعکس فردی که با اعتیاد به روان‌گردان‌ها و محرک‌هایی مانند کوکائین، آدرال، متامفتامین یا اکستازی دست و پنجه نرم می‌کند، به سرعت لاغر می‌شود.
تغییر الگوهای خواب
بیماران دچار اختلال سوءمصرف مواد مخدر با اختلال در الگوهای خواب، بی‌خوابی یا خوابیدن بیش از اندازه روبه‌رو می‌شوند. همچنین ممکن است بیمار معتاد نتواند برنامه خواب ثابت و منظمی را رعایت کند، در ساعات غیرعادی از روز به خواب برود یا شب نتواند بخوابد. این علامت ناراحت‌کننده اعتیاد را می‌توان هنگام درمان در مراکز بازپروری و ترک اعتیاد کنترل کرد.
تغییرات پوستی
مصرف مکرر مواد مخدر موجب تغییراتی در رنگ پوست می‌شود، برای مثال رنگ پوست برخی مصرف‌کنندگان زرد یا تیره می‌شود، برخی رنگ پریده می‌شوند و روی پوست عده‌ای نیز جوش و آکنه ایجاد می‌شود. به علاوه روی پوست افرادی که ماده مخدر را تزریق می‌کنند، نشانه‌هایی مانند زخم، پوسته پوسته شدن یا کبودی نیز دیده می‌شود؛ همچنین عبور ماده مخدر در عروق، به آنها آسیب می‌زند که گاهی اوقات این آسیب از روی پوست قابل مشاهده است.
کوتاهی در رعایت بهداشت فردی
بی‌توجهی به ظاهر و رسیدگی نکردن به خود، یکی از علائم شایع اعتیاد به مواد مخدر یا الکل است. رعایت بهداشت دهان و دندان، استحمام و پاکیزگی جسم، در صدر اولویت‌های فردی نیست که به تازگی ماده مخدر مصرف کرده است یا از سردرد بعد از مستی رنج می‌برد.
ویژگی‌های شخصیتی افراد معتاد
مصرف مواد مخدر علاوه بر این که باعث ایجاد تغییراتی در ظاهر فرد می‌شود، او را به رفتارهایی غیرمتعارف و حتی ناهنجار وادار می‌کند. نشانه‌های رفتاری و ویژگی‌های شخصیتی افراد معتاد، مانند علائم جسمی بسیار متنوع است. مهم‌ترین نشانه‌های شخصیتی اعتیاد به شرح زیر است:
- تغییر در فعالیت‌ها یا سرگرمی‌های همیشگی
- عوض شدن دوستان و تغییر محافل اجتماعی
- کاهش مشارکت در فعالیت‌های خانوادگی
- افت عملکرد تحصیلی یا شغلی
- دروغگویی، پنهان‌کاری یا فریب‌کاری مکرر
- مشکلات حقوقی
- رفتار مرموز
- انزوا و گوشه‌گیری
- نادیده گرفتن مسئولیت‌ها
- مشکلات مالی
کلینیک پیام تندرستی بهترین خدمات را در زمینه ترک الکل همراه با پزشکان متخصص به شما ارائه می دهد.
شماره تماس: ۰۲۱۲۲۲۲۲۲۴۱
رفتار مرموز
رفتار مرموز از میان نشانه‌های رفتاری سوءمصرف مواد مخدر، یکی از شایع‌ترین و آشکارترین نشانه‌ها است. فرد گرفتار در دام اعتیاد، هر روز بیشتر از عزیزانش فاصله می‌گیرد و غالباً در جستجوی مکان خلوتی برای تهیه یا مصرف مواد است. بیماران معتاد فکر می‌کنند که باید اختلال سوءمصرف الکل یا مواد مخدر را از دیگران پنهان نگه دارند و به همین دلیل درباره کارهایی که انجام می‌دهند و مکان‌هایی که می‌روند، دروغ می‌گویند.
انزوا و گوشه‌گیری
انزوای اجتماعی، عاطفی و ذهنی از جمله نشانه‌های شایعی است که گرفتار شدن فرد گوشه‌گیر را در باتلاق اعتیاد مواد مخدر یا الکل به اطرافیانش هشدار می‌دهد و لزوم کمک به او را به آنان اعلام می‌کند. بیماری که با اختلال سوءمصرف مواد مخدر دست و پنجه نرم می‌کند، از والدین، دوستان یا اعضاء خانواده‌اش کناره‌گیری می‌کند تا راز اعتیادش را مخفی نگه دارد و مجبور نشود به سؤالات آنان درباره تغییرات ظاهری مانند لک‌های روی پوست، لاغری یا رفتارهای عجیبش پاسخ دهد.
نادیده گرفتن مسئولیت‌ها
اگر فردی مدام در حال مصرف مواد مخدر یا تحت تأثیر الکل باشد، ممکن است مسئولیت‌های روزانه‌اش، مانند حاضر شدن در محل کار یا تحصیل، انجام دادن کارهای خانه یا مراقبت از فرزندان را نادیده بگیرد. چنین فردی قرارهای مهمش را تحت تأثیر الکل و مواد مخدر از یاد می‌برد یا ضرب‌‍العجل‌ها یا تعهدات دشوار را بی‌شرمانه پشت گوش می‌اندازد.
مشکلات مالی
اعتیاد به مواد مخدر، بسته به ماده مصرفی می‌تواند بسیار پرهزینه باشد؛ به همین دلیل مصرف‌کننده دائماً در حال درخواست پول از دوستان یا اعضاء خانواده‌اش است یا اموال خود را برای تهیه مواد می‌فروشد. چنانچه به موقع به بیمار معتاد کمک نشود، ممکن است تحت فشار مالی شدید قرار بگیرد و در نهایت ورشکسته شود. دلایل روانی اعتیاد مختلف هستند ولی برخی مشکلات مالی می توانند منجر به تمایل به مصرف مواد مخدر شوند.
نشانه‌های روانی اعتیاد به مواد مخدر
سوءمصرف مشروبات الکلی یا مواد مخدر باعث می‌شود که ظاهر و رفتار فرد غیرمتعارف شود، همچنین افکار و احساسات بیمار معتاد متفاوت از همیشه می‌شود. نشانه‌های روانی سوءمصرف مواد مخدر شامل تغییر در الگوهای تفکر فردی، نگرش‌ها، باورها و اولویت‌ها می‌شود.
شایع‌ترین نشانه‌های روانی اعتیاد به مواد مخدر و مشروبات الکلی عبارت است از:
- تغییر ویژگی‌های شخصیتی
- بیماری‌های روانی مانند افسردگی یا اضطراب
- پارانویا، افکار وسواسی یا هولناک
- داشتن تصویری منفی و ناخوشایند از خود
- بدبینی نسبت به زندگی و داشتن نگرشی غم‌انگیز و ناراحت کننده
- گوشه‌گیری و دور شدن از عزیزان
- بی‌انگیزگی
- احساس بی‌تفاوتی یا بی‌علاقگی
نوسانات خلقی ناگهانی
نوسانات خلقی غیرقابل توضیح یا به ظاهر بدون محرک، در زمره شایع‌ترین نشانه‌های هشدار ابتلا به اعتیاد قرار می‌گیرد. فردی که به تازگی ماده مخدر مصرف کرده است، بیش‌فعال، مهربان یا هیجان‌زده است. اما به محض آن که اثر ماده مخدر از بین می‌رود و علائم ناشی از دریافت نکردن مواد شروع می‌شود، بیمار معتاد خشمگین، تحریک‌پذیر یا حتی بددهن و پرخاشگر می‌شود.
پارانویا
پارانویا یا افکار بدبینانه و بدگمانی، در میان افرادی که با اختلال سوءمصرف مواد مخدر و الکل دست و پنجه نرم می‌کنند، شایع است. افرادی که به سوءمصرف مواد مخدر روی آورده‌اند، به اطرافیانشان بی‌اعتماد می‌شوند، به شدت به خانواده و دوستانشان مشکوک می‌شوند یا انگیزه‌هایی غیرمنطقی را به کارهای دیگران نسبت می‌دهند. متخصصین در طول فرایند درمان اعتیاد سعی می‌کنند که توهمات بدبینانه را با روش‌های مشاوره مانند رفتاردرمانی شناختی از بین ببرند.
بی‌انگیزگی
فردی که با اختلال سوءمصرف مواد مخدر دست و پنجه نرم می‌کند، احساس می‌کند که بنده و غلام حلقه به گوش این بیماری شده است و حتی با وجود آگاهی از عوارض مخرب اعتیاد و علی‌رغم تلاش برای ترک اعتیاد نمی‌تواند مصرف مواد مخدر را به تنهایی متوقف کند. احساس ناامیدی و درماندگی در کنار علائم ناشی از ترک اعتیاد، مانند بی‌حالی و گیجی شدید موجب می‌شود که بیمار توان یا انگیزه‌اش را برای غلبه بر اعتیاد از دست بدهد.
تحریک‌پذیری
تغییرات خلقی شدید همراه با تحریک‌پذیری تشدید شده، حساسیت و زودرنجی بیش از حد، یکی دیگر از نشانه‌های شایع اعتیاد هستند. در صورتی که شما با علائم فرد معتاد آشنا باشید، می توانید با او در مراحل درمان درد عضلانی بعد از ترک اعتیاد همراهی و همدلی کنید. بیماری که از علائم جسمی دردناک ناشی از قطع مصرف مواد مخدر رنج می‌برد، به شدت تحریک‌پذیر می‌شود و با خشمی دور از انتظار به اطرافیانش رفتار می‌کند. مشاور، تحریک‌پذیری را نیز مانند دیگر تغییرات خلقی ناشی از اعتیاد به روش مشاوره فردی درمان می‌کند.
روش‌های درمان اعتیاد
اعتیاد به مواد مخدر و مشروبات الکلی یک بیماری است که خوشبختانه قابل درمان است. درمان اعتیاد در کلینیک‌های سم‌زدایی، مراکز سرپایی و کمپ‌های ترک اعتیاد شبانه‌روزی ارائه می‌شود، البته کیفیت درمان در مراکز مختلف تفاوت‌های قابل توجهی با هم دارد.
درمان ایده‌آل ترک اعتیاد ترکیبی از مشاوره فردی و مراقبت بالینی است که هر دو از جمله مؤلفه‌های اصلی درمان در اکثر برنامه‌های بازپروری و ترک اعتیاد به شمار می‌آید. اگر به دنبال بهترین کلینیک ترک اعتیاد هستید، ما در کلینیک ترک اعتیاد پیام تندرستی، طیف گسترده‌ای از برنامه‌های درمانی را به مراجعین خود ارائه می‌دهیم تا آنها با آهنگی تدریجی و پیوسته به یک زندگی سالم و پربار برگردند.
شما می‌توانید برای اطلاع از بهترین روش‌های ترک اعتیاد با کلینیک پیام تندرستی به شماره 41 22 22 22 – 021 تماس بگیرید و همکاران ما به سوالات شما عزیزان پاسخ خواهند دهند.
سوالات متداول در مورد علائم شخص معتاد
علائم ظاهری فرد معتاد چیست؟
شایع ترین علائم ظاهری فرد معتاد شامل: رعشه یا تشنج، گیجی و خواب آلودگی شدید، چشم های سرخ و خون گرفته و موارد مشابه است.
علائم شخصیتی فرد معتاد چیست؟
مهم ترین نشانه های شخصیتی فرد معتاد شامل: تغییر در رفتار، کاهش مشارکت در فعالیت های خانوادگی، انزوا و موارد مشابه است.
نشانه های روانی فرد معتاد چیست؟
از جمله نشانه های روانی فرد معتاد شامل: افسردگی و اضطراب، بدبینی، بی انگیزگی و موارد مشابه است.
