ترازودون یک داروی ضدافسردگی است که به طور معمول برای درمان افسردگی عمده، اختلالات خواب و اضطراب تجویز می‌شود. این دارو در دسته آنتاگونیست‌های سروتونرژیک قرار می‌گیرد و با تأثیر بر سیستم سروتونرژیک در مغز، به بهبود خلق‌وخو و کاهش اضطراب کمک میکند. ترازودون به‌ویژه برای افرادی که مشکلات خواب دارند و همچنین کسانی که به داروهای ضدافسردگی دیگر پاسخ نمی‌دهند، میتواند مفید باشد. در این مقاله، به بررسی ویژگی‌ها، کاربردها، عوارض جانبی، تداخلات دارویی و روش‌های ترک اعتیاد به ترازودون پرداخته خواهد شد.
داروی ترازودون چیست؟
ترازودون یک داروی آنتی افسردگی است که با فرمول مولکولی C19H22ClN5O شناخته می‌شود و عمدتاً از طریق افزایش سطح سروتونین در مغز عمل میکند. این دارو از دسته آنتاگونیست‌های سروتونرژیک است و ساختار شیمیایی آن شامل یک حلقه بنزنی، یک گروه کلر (Cl)، یک گروه آمید (C=O) و گروه‌های آمینی (N) است که به آن خاصیت مهارکنندگی می‌دهد. ترازودون عمدتاً بر سیستم سروتونرژیک در مغز تأثیر می‌گذارد و با مهار بازجذب سروتونین و مسدودکردن برخی گیرنده‌های سروتونینی خاص مانند 5-HT2A، موجب افزایش فعالیت سروتونین در سیستم عصبی مرکزی می‌شود.
این ویژگی به ترازودون کمک میکند تا اثرات ضدافسردگی، ضداضطراب و خواب‌آوری ایجاد کند. ترازودون به‌ویژه در درمان اختلالات افسردگی عمده و اضطراب کاربرد دارد و در دوزهای پایین‌تر به‌عنوان یک داروی خواب‌آور نیز شناخته می‌شود. با افزایش سطح سروتونین، این دارو به‌طورکلی به بهبود خلق‌وخو، کاهش اضطراب و بهبود کیفیت خواب کمک میکند. علاوه بر اثرات ضدافسردگی، ترازودون میتواند به کاهش مشکلات خواب و بی‌خوابی کمک کرده و اثرات آرام‌بخش و تسکینی در بیماران ایجاد کند. همچنین، اثرات مسدودکننده‌ای که این دارو روی گیرنده‌های سروتونینی می‌گذارد، به کاهش برخی علائم روان‌پریشی و اختلالات اضطرابی کمک میکند.
اشکال دارویی ترازودون
ترازودون به‌عنوان یک داروی آنتی افسردگی و خواب‌آور در اشکال دارویی مختلف موجود است که بسته به نیاز بیمار و شرایط بالینی، توسط پزشک تجویز می‌شود. اشکال دارویی اصلی ترازودون عبارت‌اند از:
✅ قرص‌های خوراکی:
ترازودون به طور معمول در قرص‌های خوراکی با دوزهای مختلف ۵۰ میلی‌گرم، ۱۰۰ میلی‌گرم، ۱۵۰ میلی‌گرم و ۳۰۰ میلی‌گرم موجود است. دوز اولیه این دارو معمولاً کم است و به‌تدریج باتوجه‌به وضعیت بالینی بیمار افزایش می‌یابد. برای درمان اختلالات افسردگی و اضطراب، دوز معمولی اغلب شروع با ۵۰ میلی‌گرم است که ممکن است به‌تدریج تا ۱۵۰ میلی‌گرم در روز افزایش یابد.
✅ شربت خوراکی:
ترازودون به‌صورت شربت خوراکی برای بیمارانی که قادر به بلع قرص نیستند، مانند کودکان یا بیماران مسن، تجویز می‌شود. شربت معمولاً در دوزهای ۱۰ میلی‌گرم در هر میلی‌لیتر موجود است. میزان دقیق مصرف شربت باید بر اساس دستور پزشک تنظیم شود و معمولاً به‌تدریج و مطابق با نیاز بیمار تغییر میکند.
کاربرد داروی ترازودون
ترازودون یک داروی آنتی افسردگی است که معمولاً برای درمان اختلالات افسردگی عمده و اضطراب تجویز می‌شود. این دارو همچنین به‌عنوان یک درمان مؤثر برای مشکلات خواب مانند بی‌خوابی استفاده می‌شود. ترازودون با افزایش سطح سروتونین در مغز، به بهبود خلق‌وخو و کیفیت خواب کمک میکند. مصرف این دارو باید تنها تحت نظارت پزشک و طبق دستور دقیق او صورت گیرد تا از عوارض جانبی جلوگیری شود. در ادامه به شرح کاربردهای ترازودون می‌پردازیم:
- اختلالات افسردگی عمده:
ترازودون به‌عنوان یک داروی ضدافسردگی برای درمان اختلالات افسردگی عمده تجویز می‌شود. این اختلال با علائم شدیدی مانند احساس ناامیدی، بی‌حالی، کاهش علاقه به فعالیت‌های روزمره، تغییر در اشتها و خواب، و اختلال در تمرکز همراه است. ترازودون از طریق افزایش سطح سروتونین در مغز به بهبود خلق‌وخو و کاهش علائم افسردگی کمک میکند. معمولاً پزشک برای شروع درمان دوز پایین‌تری از دارو را تجویز میکند که به‌تدریج و باتوجه‌به نیاز بیمار، افزایش می‌یابد. - اختلالات اضطرابی:
ترازودون برای درمان اختلالات اضطرابی نیز تجویز می‌شود. این دارو به کاهش اضطراب و نگرانی‌های مفرط کمک میکند. ترازودون با اثرات آرام‌بخش خود باعث کاهش فعالیت‌های عصبی بیش از حد که عامل اضطراب است می‌شود. این دارو به‌ویژه برای بیماران مبتلا به اضطراب مزمن یا اضطراب ناشی از افسردگی مفید است. - اختلالات خواب (بی‌خوابی):
یکی از کاربردهای اصلی ترازودون، درمان مشکلات خواب مانند بی‌خوابی است. این دارو با اثر آرام‌بخش خود به تسهیل شروع و ادامه خواب کمک میکند. ترازودون به‌ویژه در دوزهای پایین‌تر به‌عنوان دارویی برای بهبود کیفیت خواب در افرادی که مشکلات خواب دارند، تجویز می‌شود. اثر خواب‌آوری آن میتواند در بهبود چرخه خواب و جلوگیری از بیداری‌های شبانه مؤثر باشد. - بیماران مقاوم به داروهای ضدافسردگی دیگر:
ترازودون میتواند برای بیمارانی که به داروهای ضدافسردگی دیگر پاسخ نداده‌اند، تجویز شود. برخی از بیماران مبتلا به افسردگی که به داروهای معمول مانند SSRIs یا SNRIs جواب نمی‌دهند، ممکن است از ترازودون برای کنترل علائم افسردگی بهره‌مند شوند. این دارو به‌عنوان یک گزینه درمانی جایگزین در چنین مواردی میتواند مؤثر واقع شود. - درمان اضطراب و بی‌خوابی در موارد مقاوم به درمان:
ترازودون میتواند برای درمان اضطراب و بی‌خوابی در بیمارانی که به درمان‌های اولیه جواب نمی‌دهند یا تحمل خوبی به داروهای ضداضطراب یا خواب‌آور ندارند، تجویز شود. این دارو با کاهش علائم اضطراب و بهبود کیفیت خواب به بیمارانی که درمان‌های معمول را تحمل نمی‌کنند، کمک میکند.
عوارض مصرف ترازودون
مصرف ترازودون ممکن است با عوارض جانبی مختلفی همراه باشد. این عوارض می‌توانند از خفیف تا شدید متغیر باشند و شامل موارد زیر هستند:
عوارض عصبی و روانی مصرف ترازودون:
- خواب‌آلودگی
- گیجی
- سردرگمی
- اختلال در حافظه
- افسردگی
- اضطراب یا تحریک‌پذیری
عوارض گوارشی داروی ترازودون:
- تهوع
- خشکی دهان
- یبوست
- بی‌اشتهایی
عوارض قلبی و عروقی قرص ترازودون:
- افت فشارخون
- ضربان قلب نامنظم
عوارض حرکتی مصرف ترازودون :
- ضعف عضلانی
- مشکلات حرکتی
عوارض مصرف ترازودون بر خواب:
- خواب‌آلودگی بیش از حد
اختلالات جنسی از دیگر مصرف ترازودون :
- کاهش میل جنسی
- اختلال در ارگاسم
✅ مقاله پیشنهادی: ترک الکل
تداخل دارویی ترازودون
ترازودون ممکن است با داروهای مختلف تداخل داشته باشد که این تداخلات می‌توانند اثرات دارو را تغییر دهند یا عوارض جانبی جدیدی ایجاد کنند. برخی از داروهایی که ممکن است با ترازودون تداخل داشته باشند عبارت‌اند از:
- داروهای ضدافسردگی (مانند SSRIها و TCA ها)
- داروهای ضداضطراب و آرام‌بخش‌ها (مانند بنزودیازپین‌ها)
- داروهای ضدتشنج (مانند فنی‌توئین)
- آنتی‌هیستامین‌ها
- داروهای ضدقارچ
- داروهای ضدویروسی
- داروهای ضد فشارخون
- الکل: مصرف هم‌زمان با الکل میتواند اثرات آرام‌بخش دارو را تشدید کند.
ممنوعیت مصرف ترازودون در دوران بارداری و شیردهی:
- دوران بارداری: مصرف ترازودون در دوران بارداری تنها در صورتی توصیه می‌شود که فواید دارو برای مادر بیشتر از خطرات آن برای جنین باشد.
- دوران شیردهی: ترازودون وارد شیر مادر می‌شود و میتواند به نوزاد آسیب برساند، بنابراین در دوران شیردهی باید از مصرف آن اجتناب کرد.
سوء مصرف ترازودون
سوءمصرف ترازودون زمانی رخ می‌دهد که فرد دارو را برخلاف دستور پزشک مصرف کند یا در دوزهای بالاتر از میزان توصیه شده استفاده نماید. سوءمصرف میتواند در مواقعی که فرد برای تجربه سریع‌تر اثرات دارو، مانند تسکین فوری اضطراب یا افزایش خواب‌آوری، دوز دارو را بدون مشورت با پزشک افزایش دهد، اتفاق بیفتد. همچنین، افرادی که به دنبال اثرات روان‌گردان دارو هستند، ممکن است به طور غیرمجاز از آن استفاده کنند.
زمانی که مصرف ترازودون به سوءمصرف تبدیل می‌شود، فرد ممکن است به دوزهای بالاتر از میزان تجویز شده نیاز پیدا کند تا همان اثرات اولیه را تجربه کند که این به وابستگی فیزیکی و روانی به دارو منجر می‌شود. همچنین، اگر فرد به طور مکرر یا برای مدت‌زمان طولانی‌تر از حد مجاز دارو را مصرف کند، به‌تدریج ممکن است به سوءمصرف دچار شود.
این وضعیت میتواند منجر به مشکلات جدی مانند اختلالات تنفسی، کاهش سطح هوشیاری، فشارخون پایین و حتی مرگ ناشی از مصرف بیش از حد دارو شود؛ بنابراین، مصرف ترازودون باید همیشه طبق دستور پزشک و تحت نظارت دقیق صورت گیرد تا از بروز عوارض جدی و سوءمصرف جلوگیری شود.
روش‌های ترک اعتیاد به ترازودون
ترک اعتیاد به ترازودون باید تحت نظارت دقیق پزشک انجام شود. دارودرمانی یکی از روش‌های اصلی است که در آن دوز دارو به طور تدریجی کاهش می‌یابد تا از بروز علائم ترک مانند اضطراب، بی‌خوابی و تحریک‌پذیری جلوگیری شود. پزشک ممکن است داروهای جایگزین یا کمکی برای کاهش علائم ترک تجویز کند.
همچنین، روان‌درمانی به فرد کمک میکند تا با مشکلات عاطفی و روانی ناشی از ترک دارو مواجه شود و راهکارهایی برای مقابله با این مشکلات بیابد. در موارد شدیدتر، استفاده از کاشت ایمپلنت نالتروکسان برای کنترل وابستگی یا روش‌هایی مانند نروفیدبک و بیوفیدبک میتواند به بیمار در مدیریت علائم روانی و فیزیولوژیکی کمک کند. این روش‌ها به فرد کمک می‌کنند تا به طور مؤثری فعالیت‌های مغزی خود را کنترل کرده و اضطراب را کاهش دهد.
سم‌زدایی تدریجی یکی دیگر از روش‌های مهم ترک اعتیاد به ترازودون است که باید تحت نظارت دکتر فوق تخصص ترک اعتیاد انجام گیرد تا از بروز علائم شدید ترک جلوگیری شود. درصورتی‌که بیمار به درمان‌های سرپایی پاسخ ندهد، ممکن است نیاز به بستری‌شدن در کلینیک باشد، جایی که بیمار تحت مراقبت‌های مستمر و نظارت دقیق تیم درمانی قرار می‌گیرد. کلینیک ترک اعتیاد پیام تندرستی با ارائه خدمات جامع درمانی و تیم متخصص خود، به بیماران کمک میکند تا از طریق روش‌های علمی و مؤثر به بهبودی دست یابند. برای مشاوره و دریافت خدمات درمانی می‌توانید با کلینیک تماس بگیرید و اولین قدم را در مسیر ترک اعتیاد بردارید.
جمع‌بندی از داروی ترازودون
ترازودون یک داروی مؤثر برای درمان اختلالات افسردگی، اضطراب و مشکلات خواب است که با افزایش سطح سروتونین در مغز به بهبود خلق‌وخو، کاهش اضطراب و بهبود کیفیت خواب کمک میکند. بااین‌حال، مصرف آن باید تنها تحت نظارت پزشک و طبق دستور دقیق او صورت گیرد تا از بروز عوارض جانبی و وابستگی به دارو جلوگیری شود.
سوءمصرف ترازودون میتواند به مشکلات جدی مانند اختلالات تنفسی، کاهش سطح هوشیاری و حتی مرگ منجر شود. برای ترک اعتیاد به ترازودون، استفاده از روش‌های تدریجی و تحت نظارت پزشک ضروری است. بهترین مرکز ترک اعتیاد تهران به نام کلینیک ترک اعتیاد پیام تندرستی با ارائه خدمات جامع و تیم متخصص، به بیماران در مسیر درمان کمک میکند تا با استفاده از روش‌های علمی و مؤثر به بهبودی دست یابند.
سؤالات متداول درباره داروی ترازودون
- آیا ترازودون اعتیادآور است؟
بله، مصرف طولانیمدت یا دوزهای بالا میتواند منجر به وابستگی روانی و جسمی شود. - چند روز طول میکشد تا ترازودون اثر کند؟
معمولاً اثرات اولیه ترازودون بعد از چند روز شروع بهظاهر شدن میکند، اما بهبودی کامل ممکن است چند هفته زمان ببرد. - آیا مصرف ترازودون در دوران بارداری بیخطر است؟
مصرف ترازودون در دوران بارداری باید فقط تحتنظر پزشک و در صورت لزوم انجام شود. - آیا ترازودون میتواند باعث افزایش وزن شود؟
بله، یکی از عوارض جانبی ممکن ترازودون افزایش وزن است، اگرچه این اثر در همه افراد مشاهده نمیشود.
لینک منبع معتبر برای مطالعه بیشتر درباره ترازودون:
https://www.webmd.com/drugs/2/drug-11188/trazodone-oral/details
