قرص b2 یا Buprenorphine دارویی است که برای درمان اعتیاد به مواد افیونی چون هروئین، متادون و داروهای مسکن تجویز می‌شود. قرص ب2 (بوپرنورفین) که تحت نام تجاری Subutex و Suboxone نیز شناخته می‌شود برای درمان دردهای شدید هم مورد استفاده قرار می‌گیرد. اگر تا به حال برای شما هم سوال‌هایی نظیر قرص ب2 چیست؟ آیا ب2 اعتیادآور است؟ روش‌های ترک بوپرنورفین و عوارض جانبی آن چیست؟ به وجود آمده است در ادامه این مقاله همراه ما باشید تا با هم پاسخ همه این پرسش‌ها را بیابیم.
آشنایی با داروی ترک اعتیاد بوپرنورفین یا ب 2
قرص ب2 ماده مخدری است که به گیرنده‌های افیونی در مغز متصل می‌شود و به این ترتیب خروج افیون را سرکوب کرده و مانع از تاثیرگذاری بر مغز می‌شود. این دارو در اکتبر سال ۲۰۰۲ میلادی مورد تایید اداره غذا و دارو (FDA) قرار گرفت.
در واقع باید گفت که زمانی درمان اعتیاد با قرص b2 موفقیت آمیز است که بیمار تحت یک برنامه صحیح و در کنار روش‌های گروه درمانی اعتیاد اقدام به ترک اعتیاد کند. برنامه‌ای که بتواند به خوبی شرایط ذهنی، جسمانی و محیطی فرد مبتلا به اعتیاد را کنترل کند. از آنجایی که مصرف ب2 در کنار دیگر مخدر ها به شدت می‌تواند عوارض جانبی را به همراه داشته باشد، حتما باید تحت نظر دکتر ترک اعتیاد متخصص مصرف شود.
انواع مخدر بوپرنورفین یا b2 که در بازار موجودند
داروی ب2 به شکل مختلفی قابل مصرف است مانند قرص، آمپول، ایمپلنت داخل بدن و یا پدهای درمانی. انواع مختلف بوپرنورفین با توجه به شرایط بیمار توسط پزشک تجویز می‌شود. در ادامه برخی از انواع داروی b2 را معرفی می‌کنیم.
قرص ب 2 ( b2)
قرص b2 که به صورت زیر زبانی تجویز می‌شود، رایج‌ترین نوع مصرف آن است و به صورت قرص‌های ۲ و ۸ میلی گرم وجود دارد. احتمال جذب در روش زیر زبانی قرص بوپرنورفین فقط ۱۰ درصد است، به همین دلیل در مقایسه با آمپول ب2 علائم ترک اعتیاد کمتری به همراه دارد.
آمپول ب2 (بوپرنورفین)
آمپول ب2 که برخی اوقات توسط مراکز غیر مجاز و به صورت قاچاق تجویز می‌شود، می‌تواند به عنوان جایگزینی برای قرص بوپرنورفین معرفی شود. در مقایسه با قرص، عوارض جانبی بیشتری دارد و میزان مصرف آن باید طبق تجویز پزشک صورت گیرد. تزریق بوپرنورفین به ناحیه معده صورت می‌گیرد و معمولا یک بار در ماه تزریق می‌گردد. بین دوز‌های مصرف حداقل ۲۶ روز فاصله قرار دارد.
ایمپلنت ب2
ایمپلنت از جدیدترین روش‌های درمانی مصرف بوپرنورفین است که در کلینیک ترک اعتیاد پیام تندرستی نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد. برتری این روش در مقایسه با مصرف قرص و تزریق آمپول، نبود نگرانی بابت فراموشی مصرف دارو است.
در استفاده از ایمپلنت باید دقت کافی صورت بگیرد، زیرا عوارض نادر اما جدی از جمله آمبولی و مرگ ناشی از قرار دادن نادرست ایمپلنت‌های دارویی، سلامتی بیمار را تهدید میکند.
پد ب2
پد بوپرنورفین (ب2)، چسب دارویی است که روی پوست قرار می‌گیرد تا میزان خاصی از دارو را از طریق پوست به جریان خون منتقل کند. مزیت استفاده از پد نسبت به سایر اشکال و روش‌ها، انتقال دوز مشخصی از دارو به بیمار است.
قرص b2 را چگونه مصرف کنیم ؟
بیماران معمولا مصرف قرص b2 را حداقل ۱۲ ساعت پس از استفاده مواد افیونی و بین ۴۸ تا ۷۲ ساعت پس از مصرف متادون شروع می کنند، اما با توجه به وضعیت هر فرد این روند می‌تواند تغییر پیدا کند. پزشکان توصیه می‌کنند تا حد امکان بین استفاده از مواد مخدر و درمان بوپرنورفین فاصله‌ای در نظر گرفته شود. در هر صورت به یاد داشته باشید که برای درمان اعتیاد با هر دارو یا مخدر جایگزین، حتما باید با تجویز پزشک اقدام به مصرف آن کنید.
آیا قرص ب2 اعتیاد آور است؟
قرص b2 گیرنده‌های مواد افیونی را فعال میکند و میل به مصرف را کاهش می‌دهد، ولی مشکل بزرگ آن احتمال وابستگی به خود دارو است. با این حال تعداد کمی از بیماران کنترل دارویی خود را از دست می‌دهند و دچار سوء مصرف بوپرنورفین می‌شوند؛ که در نهایت بیمار باید برای ترک ب2 اقدام کند. بوپرنورفین برخی وابستگی‌های موجود در بدن بیمار به مواد افیونی را حفظ میکند، اما این امر قابل کنترل است و به تدریج برطرف می‌شود.
تحقیقات نشان می‌دهند مواد مخدری که سریع‌تر به مغز می‌رسند، پتانسیل بالاتری برای اعتیاد دارند. داروهایی که فرایند و چرخه کوتاه‌تری برای اثر‌گذاری دارند نسبت به داروهایی که سیکل طولانی‌تری دارند، قدرت اعتیاد آوری بالاتری دارند. چرخه بوپرنورفین نیز آرام شروع می‌شود و تاثیر خفیف و طولانی مدتی دارد؛ به همین دلیل در مقایسه با اعتیاد به هروئین و مورفین، وابستگی کمتری ایجاد میکند.
قرص b2 چند روز در ادرار میماند؟
قرص b2 معمولاْ ۱۰ الی ۱۵ روز بعد از آخرین بار مصرف، در آزمایش مستقیم بوپرونورفین نشان داده می‌شود. به احتمال زیاد در صورت انجام تست مرفین، نتیجه آزمایش منفی خواهد بود. اما در صورت درخواست تست دقیق‌تر، آزمایشات مربوط به مشتقات مرفین (مثل قرص ب2) نیز صورت می‌گیرد و قطعاً با جواب مثبت رو به رو خواهید شد.
عوارض قرص ب 2 چیست؟
بوپرنورفین بر خلاف سایر مواد افیونی مانند هروئین، سقف اثر دارد. یعنی تا زمانی که فرد میزان مشخصی از ماده مخدر را مصرف نکند، اثرات آن را مشاهده نخواهد کرد. با این حال قرص b2 مانند سایر داروها، عوارض جانبی متعددی به همراه دارد. رایج‌ترین عوارض جانبی بوپرنورفین شامل موارد زیر هستند:
- خشکی دهان
- سر درد
- سوزش و خارش پوست
- بی خوابی
- دل درد
- تورم یا قرمزی در ناحیه پد بوپرنورفین
عوارض خطرناک قرص b2
بعضی از پیامد‌های نامطلوب مصرف بوپرنورفین که باید بیشتر به آن توجه کرد، به شرح زیر است:
- توهم
- تب و لرز
- تعریق
- سرگیجه
- گرفتگی عضلات
- اسهال و استفراغ
بهترین روش ترک قرص بوپرنورفین (ب2)
اگر از قرص بوپرنورفین به عنوان بخشی از فرایند درمانی برای ترک اعتیاد به مواد مخدر از جمله ترک شیشه استفاده شود، بدن به لحاظ جسمی به دارو وابسته می‌شود. برای ترک قرص b2 روش‌های متفاوتی وجود دارد که در ادامه به سه مرحله اصلی آن اشاره می‌کنیم:
۱- با پزشک خود مشورت کنید.
از مصرف بوپرنورفین بدون اجازه پزشک خودداری کنید. پزشک با تنظیم برنامه‌ای صحیح برای پاکسازی کامل بدن شما، از دارو کمک خواهد گرفت. پزشک ترک مواد مخدر می‌تواند با شروع روند درمانی، از داروهای دیگر برای کمک به پروسه سم زدایی کمک بگیرد.
۲- به آرامی مصرف دارو را کاهش دهید.
متخصصان توصیه می‌کنند که میزان مصرف بوپرنورفین باید به تدریج کاهش یابد. این مرحله با توجه به شرایط بیمار باید در طی یک دوره سه هفته‌ای یا بیشتر انجام شود. معمولا در هر هفته مقدار مصرف ده تا بیست درصد کاهش پیدا میکند. این امر باعث کاهش علائم ترک اعتیاد نیز می‌شود و احتمال عود کردن بیماری و میزان سختی ترک آن را کمتر میکند.
۳- به روان درمانگر مراجعه کنید.
هر چقدر هم که در فرایند ترک بوپرنورفین موفق باشید، نباید از مراجعه به درمانگر غافل شوید. حتی اگر از لحاظ جسمی به بهبودی کامل برسید باز هم ممکن است برخی از علائم بیماری به خصوص علائم روانشناختی را با خود به همراه داشته باشید.
در کنار مراحل فوق شرکت در جلسات گروه درمانی اعتیاد و برقراری ارتباط با بیمارانی که تجربه مشابهی دارند، پیشنهاد می‌شود. این کار می‌تواند به روند درمان سرعت بخشد.
آیا قرص ب 2 در ترک اعتیاد موثر است؟
اعتیاد به مواد مخدر بیماری است که امروزه جمع کثیری از جامعه جهانی را به خود گرفتار کرده است. اصولا افرادی که برای درمان خود روش‌های اصولی را برمی‌گزینند، به گروه‌های روان درمانی و مشاوره‌های ترک اعتیاد روی می‌آورند؛ اما برخی دیگر استفاده از داروهای جایگزین مثل قرص ب2 را انتخاب می‌کنند.
قرص ب2 از جمله داروهای شبه مخدری است که مصرف آن برای بیماران، وابستگی ایجاد میکند. بنابراین به هیچ وجه استفاده از آن بدون تجویز پزشک توصیه نمیشود. ما در مرکز کلینیک ترک اعتیاد پیام تندرستی، با توجه به نتیجه آزمایش‌های لازم و شرایط هر بیمار، بهترین روش درمانی را به او پیشنهاد می‌کنیم.
پیام تندرستی به عنوان بهترین مرکز ترک اعتیاد علاوه بر ارائه خدمات مشاوره‌ای در زمینه‌های روانپزشکی و روانشناسی، به عنوان بهترین مرکز ترک ب2 یا بوپرنورفین ،ترک اعتیاد به الکل و همچنین مواد تخدیری صنعتی نظیر شیشه، آماده ارائه خدمات به مراجعه‌کنندگان عزیز است.
سوالات متداول در مورد قرص ب 2
طریقه مصرف قرص b2 زیر نظر پزشک چگونه است؟
قرص ب 2 و یا بوپرنورفین را می‌توان به صورت قرص، آمپول، ایمپلنت داخل بدن و یا پدهای درمانی استفاده کرد که با توجه به نظر پزشک تجویز می شود.
قرص ب2 چه عوارضی دارد؟
قرص b2 عوارضی مانند خشکی دهان، بی خوابی، دل درد، توهم، تب و لرز، تعرق و … دارد که در صورت تداوم هریک سریعا با پزشک خود مشورت کنید.
آیا پوپرنورفین در ترک مواد مخدر موثر است؟
قرص ب دو (بوپرنورفین) دارو شبه مخدر است که مصرف وابستگی ایجاد می کند؛ بنابراین بدون تجویز پزشک هرگز استفاده نشود.
