روند ترک اعتیاد یکی از چالش‌برانگیزترین مراحل زندگی یک فرد وابسته به مواد است که با علائم متعددی همراه میشود. یکی از این مشکلات شایع، دردهای عضلانی و جسمانی است که می‌تواند فرد را در ادامه مسیر درمان دچار تردید و ناتوانی کند. این دردها معمولاً ناشی از تغییرات ناگهانی در سیستم عصبی، کاهش سطح اندورفین‌های طبیعی بدن و تنش‌های عضلانی پس از قطع مصرف مواد مخدر هستند.
کنارگذاشتن مواد مخدر، فرایندی بلندمدت و نیازمند مراقبت‌های تخصصی است. نادیده‌گرفتن دردهای جسمانی، به‌ویژه در نواحی مانند پاها، دست‌ها و عضلات بدن، ممکن است منجر به مشکلات مزمن شده و حتی پس از ماه‌ها یا سال‌ها همچنان فرد را درگیر کند.
ازاین‌رو، آگاهی از روش‌های علمی و اصولی برای مدیریت این دردها بسیار ضروری است. در این مقاله قصد داریم به بررسی دقیق علائم و روش‌های دارویی و غیردارویی درمان دردهای جسمانی ناشی از ترک اعتیاد بپردازیم. اگر شما یا یکی از عزیزانتان در مسیر ترک هستید و با این مشکلات مواجه شده‌اید، تا پایان این مقاله با کلینیک ترک اعتیاد پیام تندرستی همراه باشید.
علائم جسمی بعد از ترک اعتیاد چیست؟
یکی از دردهایی که اکثر افراد در حال ترک با روش‌های سمزدایی بدن، با آن دست‌وپنجه نرم میکنند، دردهای عضلانی است. اعتیاد به مواد مخدر نظیر تریاک و هروئین وابستگی جسمانی ایجاد می‌کند، به همین خاطر زمانی که فرد مصرف مواد مخدر را قطع می‌کند یا کاهش می‌دهد نشانه‌ها و علائم ترک ظاهر می‌شوند.
معمولاً بعد از اتمام روش‌های سمزدایی بدن از اعتیاد، درد عضلات بدن شروع میشود. در ابتدا نشانه‌های ترک و خماری خفیف هستند؛ اما به‌تدریج در طولانی‌مدت این نشانه‌ها بیشتر می‌شوند؛ به همین دلیل متخصصین ترک اعتیاد در خانه را منع میکنند.
بیشتر بخوانید: بهترین راه ترک تریاک چیست؟
بهترین درمان برای پادرد ناشی از ترک اعتیاد چیست؟
ماساژدرمانی با روغن‌های گیاهی و استفاده از آب‌های دتاکس برای سمزدایی بدن، موجب کاهش درد پا به ویژه درد عضلات و ماهیچه‌های پشت ساق پای افراد که باعث بروز علائمی مانند «سندروم پاهای بیقرار» میشود، خواهد شد.
در این سندروم، افراد حالات ناخوشایندی در پاهای خود احساس میکنند و نیازی شدید به تکان‌دادن پاهای خود دارند. فرد ممکن است احساساتی مانند سوزن‌سوزن‌شدن، خارش، ضربان و کوبیدن، سوزش، کشش و خزیدن چیزی روی پاهای خود داشته باشد.
اما راه‌حل قطعی برای درمان پادرد ناشی از ترک اعتیاد، مصرف دارو با دستور پزشک است و بدون مراجعه به پزشک نباید هیچ دارویی مصرف شود.
روش‌های آرامش ذهن، یکی از راه‌های درمان درد عضلانی بعد از ترک اعتیاد
بسیاری از افراد برای ترک اعتیاد هروئین به روش‌های آرام‌سازی روحی روی می‌آورند. این افراد معتقدند که روش‌هایی مانند ریلکسیشن، ذهن‌آگاهی و یوگا منجر به کاهش استرس و اضطراب افراد میشود. این روش‌ها می‌توانند در کاهش دردهای عضلانی و پادرد ناشی از ترک اعتیاد نیز بسیار مؤثر باشند.
برخی افراد به دلیل عدم آگاهی از روش‌های درمانی اصولی به داروهای جایگزین روی می‌آورند. از آن جایی که داروهایی نظیر متادون و قرص ب۲ به‌خودی‌خود اعتیادآور هستند، به‌هیچ‌عنوان نباید بدون مشورت با پزشک مصرف شوند. زیرا در غیر این صورت نه‌تنها اعتیاد قبلی درمان نمی‌شود؛ بلکه مشکل جدید اعتیاد به داروی جایگزین نیز به وجود می‌آید.
مشاوره با پزشک، درمان قطعی درمان دردهای جسمانی بعد از ترک اعتیاد
فرد مصرف‌کننده برای درمان اعتیاد خود بدون مراجعه به مراکز ترک اعتیاد و نداشتن مشاوره از پزشک متخصص، دچار مشکلات شدید احساسی و فیزیکی میشود و مهم است که حامی و حمایت‌گری را در این بحران در کنار خود داشته باشد، مراقبت‌های پس از ترک اعتیاد یکی از موارد فوق‌العاده مهمی است که اگر به آن توجه نشود ممکن است فرد مجدداً به اعتیاد روی آورد. ترک اعتیاد غیراصولی دارای عوارض جبران‌ناپذیر جسمی، روحی و روانی زیادی می‌باشد.
ورزش‌های سبک و کششی برای کاهش درد عضلانی پس از ترک اعتیاد
فعالیت بدنی ملایم نقش کلیدی در بهبود سلامت عضلانی و کاهش دردهای ناشی از ترک اعتیاد دارد. هنگام ترک مواد، بدن با تغییرات فیزیولوژیکی متعددی مواجه میشود که شامل کاهش توان عضلانی، افزایش سفتی و گرفتگی عضلات، کاهش گردش خون و افزایش التهاب است.
ورزش سبک و کششی باعث تحریک جریان خون، افزایش اکسیژن‌رسانی به بافت‌ها، آزادسازی اندورفین‌ها (مسکن‌های طبیعی بدن) و کاهش تنش‌های عضلانی میشود.
- پیاده‌روی: بهترین ورزش سبک برای بهبود عملکرد عضلات: افرادی که پس از ترک اعتیاد دچار ضعف عضلانی، سفتی مفاصل، خستگی شدید و کاهش استقامت بدنی هستند، می‌توانند با پیاده‌روی روزانه به بهبود تدریجی عملکرد بدن خود کمک کنند.
- حرکات کششی ملایم: افزایش انعطاف‌پذیری و کاهش گرفتگی عضلات: افرادی که دچار گرفتگی عضلات، کاهش دامنه حرکتی مفاصل و دردهای مزمن عضلانی هستند، می‌توانند از این تمرینات بهره ببرند.
- تمرینات قدرتی سبک: جلوگیری از تحلیل‌رفتن عضلات و تقویت سیستم اسکلتی: افرادی که پس از ترک دچار کاهش قدرت بدنی، ضعف عضلانی و تحلیل بافت عضلانی شده‌اند، می‌توانند از این تمرینات بهره ببرند.
با ماساژ عضلات دست و کمر و پادرد عضلانی ناشی از ترک اعتیاد را کاهش دهید
علاوه بر مشاوره با پزشک و روش‌های آرامش ذهن، از ماساژدرمانی غافل نشوید. ماساژ اصولی می‌تواند با تأثیر بر گردش خون بهتر و کمک به افزایش ترشح هورمون‌های مفید، تا حد زیادی در درمان درد ناشی از ترک اعتیاد تأثیر داشته باشد. القای حس شادابی و آرامش بعد از ماساژ نیز به نوبه خود در پیشرفت روند درمان مؤثر است.
آب‌درمانی، یکی از بهترین روش‌های کاهش درد جسمانی بعد از ترک اعتیاد
به طور مثال افرادی که برای ترک اعتیاد کراک اقدام میکنند دارای اراده قوی هستند. این افراد در دوره ترک برای کاهش درد پا، دست، کمر می‌توانند به آب‌درمانی که یکی از روش‌های کاهش درد جسمانی است، روی‌آورند.
در آب‌درمانی معمولاً از آب گرم استفاده میشود. گرمای آب موجب افزایش جریان خون در پوست و عضلات شده و تنش داخلی عضلات را کم می‌کند. درد اندام‌ها به هر علتی باشد معمولاً در گرما کمتر میشود؛ بنابراین استفاده از آب گرم موجب کاهش دردهای عضلانی، مفصلی و استخوانی میشود.
البته این تأثیر گرما دائمی نبوده و معمولاً بعد از مدتی که حرارت اندام مجدداً به حالت اول برمی‌گردد و درد مجدداً احساس میشود. آب گرم را می‌توان به‌صورت دوش آب گرم، وان آب گرم و یا استخرهای آب گرم در مجاورت اندام قرار داده و از گرمای آن استفاده کرد.
روش‌های دارویی درمان درد عضلانی بعد از ترک اعتیاد
درد عضلانی یکی از شایع‌ترین عوارض ترک اعتیاد است که به دلیل اختلال در سیستم عصبی، تغییر در تعادل انتقال‌دهنده‌های عصبی و کاهش سطح اندورفین‌های طبیعی بدن رخ می‌دهد. درمان این دردها نیاز به یک رویکرد چندجانبه دارد که شامل دارودرمانی، مداخلات غیردارویی و تغییرات سبک زندگی است.
در اینجا، به بررسی دقیق و علمی روش‌های دارویی مؤثر در کاهش درد عضلانی پس از ترک اعتیاد می‌پردازیم. نکته مهم این است که به هیچ عنوان نباید این داروها را به صورت خودسرانه مصرف نمایید.
داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی (NSAIDs)
مکانیسم اثر: این داروها با مهار آنزیم سیکلواکسیژناز (COX-1 و COX-2) تولید پروستاگلاندین‌ها را کاهش داده و باعث کاهش التهاب و درد عضلانی می‌شوند.
نمونه‌ها: ایبوپروفن، ناپروکسن، دیکلوفناک، سلکوکسیب
موارد مصرف: کاهش دردهای عضلانی خفیف تا متوسط ناشی از ترک مواد مخدر
ملاحظات:
- مصرف طولانی‌مدت ممکن است باعث آسیب معده و افزایش خطر زخم گوارشی شود.
- در بیماران دارای مشکلات کلیوی و قلبی باید بااحتیاط مصرف شود.
داروهای شل‌کننده عضلانی (Muscle Relaxants)
مکانیسم اثر: این داروها با مهار فعالیت نورون‌های حرکتی در نخاع یا کاهش تحریک‌پذیری عضلات، باعث کاهش اسپاسم و گرفتگی عضلانی می‌شوند.
نمونه‌ها: متوکاربامول، تیزانیدین، باکلوفن، سیکلوبنزاپرین
موارد مصرف: دردهای عضلانی ناشی از اسپاسم و گرفتگی عضلانی در دوره ترک اعتیاد
ملاحظات:
- باعث خواب‌آلودگی و کاهش تمرکز می‌شوند.
- در افراد مبتلا به بیماری‌های کبدی و کلیوی باید بااحتیاط مصرف شوند.
داروهای ضدتشنج (Anticonvulsants) – برای دردهای نوروپاتیک
مکانیسم اثر: این داروها با کاهش تحریک‌پذیری نورون‌های حساس به درد، مانع انتقال سیگنال‌های درد شده و در تسکین دردهای مزمن عضلانی و عصبی مؤثر هستند.
نمونه‌ها: گاباپنتین، پرگابالین، کاربامازپین
موارد مصرف: دردهای نوروپاتیک و دردهای مزمن عضلانی پس از ترک مواد مخدر
ملاحظات:
- ممکن است باعث سرگیجه و خواب‌آلودگی شوند.
- مصرف طولانی‌مدت نیاز به نظارت پزشک دارد.
داروهای ضدافسردگی با اثر ضددرد (Antidepressants with Analgesic Effects)
مکانیسم اثر: این داروها از طریق افزایش سطح سروتونین و نوراپی‌نفرین در سیستم عصبی مرکزی، اثر ضددرد دارند و به بهبود دردهای عضلانی مزمن کمک میکنند.
نمونه‌ها: دولوکستین (مهارکننده بازجذب سروتونین – نوراپی‌نفرین)، آمی‌تریپتیلین (داروی سه حلقه‌ای)
موارد مصرف: دردهای عضلانی ناشی از عدم تعادل انتقال‌دهنده‌های عصبی در دوران ترک
ملاحظات:
- ممکن است باعث خواب‌آلودگی و افزایش وزن شوند.
- شروع اثربخشی دارو معمولاً ۲ تا ۴ هفته طول می‌کشد.
داروهای جایگزین اوپیوئیدی (Opioid Replacement Therapy – ORT) در بیماران خاص
مکانیسم اثر: این داروها گیرنده‌های اوپیوئیدی را اشغال کرده و باعث کاهش شدت علائم ترک از جمله دردهای عضلانی می‌شوند.
نمونه‌ها: بوپرنورفین، متادون
موارد مصرف: در بیمارانی که ترک اعتیاد دشواری دارند و نیاز به درمان نگهدارنده دارند.
ملاحظات:
- فقط تحت نظارت پزشک متخصص مصرف شوند.
- ممکن است باعث وابستگی شوند و نیاز به کاهش تدریجی دوز دارند.
داروهای مکمل و ویتامین‌ها
مکانیسم اثر: این ترکیبات به تقویت عضلات، کاهش التهاب و بهبود عملکرد عصبی کمک میکنند.
نمونه‌ها:
- منیزیم (کاهش گرفتگی عضلانی و اسپاسم)
- ویتامین B۶ و B۱۲ (تقویت عملکرد عصبی و کاهش درد)
- امگا-۳ (اثر ضدالتهابی برای کاهش درد عضلانی)
- موارد مصرف: بهبود کلی درد عضلانی و کاهش عوارض ناشی از ترک
ملاحظات:
- باید به همراه رژیم غذایی مناسب مصرف شوند.
- مصرف بیش از حد برخی مکمل‌ها ممکن است عوارض جانبی ایجاد کند.
مناسب‌ترین راه برای کاهش درد عضلات بدن در ترک اعتیاد و دوران نقاهت چیست؟
کلینیک ترک اعتیاد طلوع در تهران با همراهی بهترین متخصصان، کادر درمانی و خدمات هتلینگ می‌تواند همراه مناسبی برای کاهش دردهای جسمی و روحی دوران نقاهت ترک اعتیاد باشد. شما می‌توانید با شماره‌گیری ۴۲۲ ۲۲۲ – ۰۲۱ همین حالا با مشاوران این کلینیک ارتباط بگیرید.
جمع‌بندی
درد عضلانی پس از ترک اعتیاد یکی از چالش‌های اصلی بیماران است که می‌تواند باعث ناراحتی و کاهش انگیزه در ادامه روند درمان شود. استفاده از داروهای ضدالتهابی، شل‌کننده‌های عضلانی، داروهای ضدتشنج و مکمل‌های ویتامینی می‌تواند به کاهش این دردها کمک کند اما تنها با دستور پزشک باید این داروها را مصرف کرد.
علاوه بر دارودرمانی، روش‌های طبیعی مانند ورزش‌های سبک، پیاده‌روی، حرکات کششی، ماساژ و آب‌درمانی تأثیر بسزایی در بهبود درد عضلانی دارند. در نهایت، مشاوره با پزشک متخصص و پیگیری درمان از مهم‌ترین اقداماتی است که باید برای مدیریت این عوارض انجام شود.
سؤالات متداول
۱.چرا پس از ترک اعتیاد، درد عضلانی ایجاد میشود؟
به دلیل کاهش سطح اندورفین‌های طبیعی بدن، اختلال در تعادل انتقال‌دهنده‌های عصبی و افزایش حساسیت سیستم عصبی به درد، عضلات دچار گرفتگی و درد می‌شوند.
۲.چه داروهایی برای کاهش درد عضلانی پس از ترک توصیه میشود؟
داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی (NSAIDs)، شل‌کننده‌های عضلانی، ضدتشنج‌ها و داروهای ضدافسردگی با اثر ضددرد تحت‌نظر پزشک می‌توانند به کاهش درد کمک کنند.
۳.چه روش‌های غیردارویی برای کاهش درد عضلانی پس از ترک وجود دارد؟
ورزش‌های سبک مانند پیاده‌روی و کشش عضلانی، ماساژدرمانی، آب‌درمانی، تکنیک‌های آرام‌سازی ذهنی و تغذیه مناسب می‌توانند به کاهش درد و افزایش ریکاوری عضلات کمک کنند.
